Hawaii'de kurulması planlanan Otuz Metre Teleskobu, protestolara neden olmaya devam ediyor.
Hawaii yerlilerinin kutsal olarak gördüğü Hawaii Adası’nın Mauna Kea dağı, astronomi camiasının çok sayıda gözlemevine ev sahipliği yapıyor. Bu yaz, Pu'uhonua o Pu'uhuluhulu adlı bir direniş topluluğu, Otuz Metre Teleskobu'nun (Thirty Meter Telescope / TMT) yapımını durdurmayı amaçlayarak, dağın zirvesinde protesto yapmaya başladı. Protestocular, bilime ve astronomiye karşı çıkmadıklarını ancak Mauna Kea’da daha fazla teleskop yapılmasının artık kutsal sayılan dağa hakaret olacağını ileri sürüyor.
"Mauna Kea dünyanın en karanlık yeri olabilir"
https://www.youtube.com/watch?v=hxdV7i54Rfc&feature=youtu.be
Uluslararası bir astronomi konsorsiyumu, Otuz Metre Teleskobu'nu, Hawaii’nin en yüksek zirvesine kurmak istiyor. Teleskobun Mauna Kea dağına kurulma planları 2015 yılına kadar uzanıyor ve o dönemde de protestolar sonucunda inşaat planı durdurulmuştu. Fakat bir grup Hawaii yerlisi, Mauna Kea zirvesinin kutsal olduğuna inanıyor ve yaptıkları protestolar, inşaatın temmuz ayının ortasından bu yana devam etmesini engelliyor. Jason Momoa gibi aktörler de bu eylemlerde yerel halka destek veriyor.
Otuz Metre Teleskobu'nun yapımına karşı çıkan grup, kamyonların zirveye ağır ekipman getirmesini engellemek için Mauna Kea'ın zirvesine çıkan yolu kapattı.
Kanada-Fransa-Hawaii Teleskobu yetkili müdürü Doug Simons, "Mauna Kea zirvesi, aslında dünyanın en karanlık yeri olabilir. Mauna Kea, uzayı daha derin gözlemlememizi sağlayabilir." şeklinde açıklama yaptı.
Teleskobun alternatif yeri La Palma adası
Bir İspanyol araştırma merkezinin yöneticisi, 1,4 milyar dolara mal olan yeni dev teleskobun, Hawaii'de inşa edilmesinden vazgeçilmesi durumunda Kanarya Adaları'nda inşa edilmesinin mümkün olduğunu söyledi. Çünkü, Roque de los Muchachos Gözlemevi'nde halihazırda birkaç güçlü teleskopa ev sahipliği yapan İspanyol La Palma adası, 2016'da teleskop için yedek bölge olarak seçildi.
Kanarya Adaları Astrofizik Enstitüsü Müdürü Rafael Rebolo, Associated Press'e verdiği demeçte, teleskop için La Palma adasındaki Puntagorda kasabasına ruhsat verildiğini ifade etti. Dev teleskopun İspanya'da kurulması konusunda iyimser olan Rebolo, konsorsiyum ve İspanya’nın bilim bakanlığı ile düzenli temaslarda bulunduğunu söyledi.
İspanya'daki gözlemevi zaten çevresel etki değerlendirmelerini geçmiş durumda. Hem Mauna Kea hem de La Palma adasındaki zirveler, en iyi hava koşullarına sahip, derinlemesine gözlem için dünyanın en uygun yerleri arasında gösteriliyor.
Yeni teleskobun aynasının büyük boyuta sahip oluşu, daha fazla ışık toplayacağı için, yıldız ve galaksiler gibi soluk, uzaktaki nesneleri görmeye daha çok olanak tanıyacağı anlamına geliyor. Gökbilimciler, evrenin en derin bölgelerine bakmayı ve Büyük Patlama'yı izleyen zamanı incelemeyi umut ediyor.
Mauna Kea'daki protestolara ait Twitter'da paylaşılan bazı videolar;
https://twitter.com/kue_kawena/status/1197265492353810432?s=12
https://twitter.com/maunamatch/status/1196921885360934912?s=12
https://twitter.com/Kue_Kawena/status/1197094713213386752
https://twitter.com/earthtoraya/status/1195361597134237698?s=12
Mauna Kea protestolarına ünlüler de destek oldu
Mauna Kea protestolarına bazı ünlüler de destek verdi. Hawaii doğumlu aktör Jason Momoa geçtiğimiz hafta eylemcilerin yanında yer aldı. Momoa, hula dansları ve ilahilerle tamamlanan bir törenle karşılandı. Ünlü aktör, "Burada olmaktan çok onur duyuyorum. Bu teleskop burada inşa edilmemeli." dedi.
Aktör Dwayne "The Rock" Johnson ve Grammy ödüllü şarkıcı Bruno Mars da protestolara destek verdi.
Kaynaklar;
