Yapay zeka algoritması eski bir dil olan Akadca'ya ait metinleri okudu, eksik yerleri otomatik tamamladı ve çevirdi. İsrail'deki iki üniversiteden bir araya gelen araştırmacılar, çivi yazısı olarak kabul edilen Akadca metinlerini, doğal dil işleme yöntemiyle çözüyor. Araştırmacılar, dünyanın en eski dillerinden birini anlamak için çok modern bir çözüm kullanıyor. İsrail'deki iki üniversiteden bir tarihçi ekibi, bilinen en eski Sami dili olan Akad dilindeki kırık tabletleri okumak için yapay zeka kullanıyor. Akadca, Doğu Sami dillerine ait Antik Mezopotamya'da, özellikle Asur ve Babil imparatorluklarında kullanılmış ölü bir dildir. MÖ 29 ile 8. yüzyıllar arasında kullanılmış olan bu dilin yazı sistemi çivi yazısıdır. Akadca, eski Mezopotamya imparatorluklarında 4 bin 500 ila 2 bin 400 yıl önce konuşulmuş ve bu dilin örnekleri kil tabletler üzerinde korunmuştur. Ancak aradan geçen yüzyıllar tabletlerde çatlak ve kırıklara neden olarak, yazılarda hasar oluşturdu. Bu da metinlerin bazı yerlerini okunamaz hale getirdi.İsrail'deki Ariel Üniversitesi İsrail Miras Bölümü ve Bar Ilan Üniversitesinden araştırmacılar, çivi yazısı olarak bilinen Akad alfabesini okumak için yapay zeka algoritması eğitti. Ekip, tabletleri daha okunaklı hale getirmek ve gelecek nesiller için korumak amacıyla yazıları dijital ortama geçirmeye çalıştı. Sayısallaştırılmış metinler daha sonra analiz edildi ve "Babylonian Engine" adlı bir araçla beslendi. Bu yazılım parçası, komut dosyasını anlamak için makine öğrenimine dayanıyor ve ardından metnin hasar gördüğü alanları doldurarak çeviriyor.Çivi yazısının alışıldığın dışındaki yönlerinden biri, çok değerlikli olmasıdır, yani her işaretin birden fazla olası anlamı vardır. Her işareti uygun şekilde yorumlamak için karakterlerden önce ve sonra gelenleri takip etmek gerekir.
Akadca metinleri çeviren yapay zeka algoritması diğer diller için de geliştiriliyor
Araştırmacılar, sistemlerini tüm çivi yazısı metinlerini çevirebilecek ve eksik parçaları otomatik olarak tamamlayabilecek şekilde geliştirmeyi umuyor. Ariel Üniversitesinden öğretim görevlisi ve makalenin baş yazarı Shai Gordin, algoritmanın hem Akadca öğrencileri hem de akademisyenleri için işlevsel olduğunu söyledi.Ekip, Mezopotamya halkının çok titiz kayıt tutucular olduğunu ve bu kil metinlerin politik, ekonomik ve sosyal tarihlerini bir araya getirmemize yardımcı olabileceğini açıkladı. Büyük ölçekli çeviri ve yeniden yapılandırmayı hızlı ve doğru bir şekilde gerçekleştirebilen bir yapay zekaya sahip olmak, antik kültürü incelemede büyük bir nimet olacak.Yazılım Akadca ile sınırlı değil. Algoritma, diğer diller ve komut dosyası türleri ile aynı kolaylıkla eğitilebilir ancak şimdilik yalnızca Akadca ve aynı biçimi izleyen dillerde çalışabiliyor. Bu nedenle henüz daha saf, daha eski dillere uygun. Araştırma ekibi, algoritmayı farklı formatlarla çalışması için geliştirmeye çalışıyor. "Ama biz her halükarda daha çok antik tarihe odaklanıyoruz." diyor Gordin ve ekliyor: "Çünkü antik mirasın sonsuza dek kaybolma tehlikesiyle karşı karşıyayız."Babylonian Engine, çivi yazılı harf çevirilerini yüklemek ve analiz etmek isteyen herkes tarafından çevrim içi olarak erişilebilir.Üstteki fotoğraf, Persepolis'te bulunan (İran'da) Darius Sarayı'nın (bina I) güney kemeraltının batı antasından (anta: sütun ayağı) ve Ahameniş kraliyet yazıtlarının Babil versiyonunu gösteriyor.Kaynaklar;Makale - PLOS ONE Haber metni - ZME Science