Silikon naopor membranlarla yapay böbrek implantı mümkün olacak. UC San Francisco'daki araştırmacılar, böbrek yetmezliği tedavisinde devrim niteliğinde bir cihaz geliştiriyorlar. Böylece yakın gelecekte yapay böbrek implantı ile diyaliz sınırlamalarını nakil sonrası güçlü bağışıklık baskılayıcı ilaçlar gerekliliğini ortadan kaldırmayı hedefliyorlar.Büyük bir başarıya imza atan araştırmacılar, böbrek hücrelerini barındırmak için tasarlanmış yerleştirilebilir bir "biyoreaktör" olarak bilinen mucizevi bir cihazı tanıttılar. Bu hücrelerin canlı bir organizma içindeki temel böbrek işlevlerini başarıyla taklit edebilirliğini kanıtlayarak domuzlar üzerinde denemeleri gerçekleştirildi. Kalp pili kadar dikkat çekmeyen bu cihaz, alıcının bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz bir yanıt uyandırmadan ince bir şekilde çalıştığı gözlemlendi.

Yapay böbrek bir biyoreaktör

Araştırmacılar, gelecekte bu silikon nanopore membran biyoreaktörü, sıvı dengesini sağlama ve kan basıncını düzenleme gibi kritik görevlerden sorumlu farklı böbrek hücreleri ile doldurma gibi iddialı planlar yapıyorlar. Kanı temizleme cihazları ile birleştirildiğinde, nihai hedef, geleneksel diyalizin sınırlarını aşan, böbrek yetmezliği sonrası yaşamı sürdürmek için gerekli ancak yetersiz bir önlem olan insan ölçekli bir yapay böbrek ortaya çıkarabilmek.Sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde, haftada birkaç kez diyaliz seanslarına gitmek zorunda olan 500.000'den fazla insan bulunmakta. Birçoğu böbrek nakillerine umut bağlasa da, organ eksikliği yılda sadece 20.000 şanslı alıcı organ bulabilmektedir. İmplant edilebilir bir böbreğin, UCSF Eczacılık Fakültesi'nden saygın bir biyomühendislik profesörü olan Dr. Roy'un ifadesiyle, "Odak noktamız, temel böbrek fonksiyonlarını titizlikle taklit etmek. Bu biyomühendislik harikası, böbrek hastalığı tedavisini devrim niteliğinde bir hale getirme potansiyeline sahip ve etkinliği artırarak hastaların konforunu önemli ölçüde artırabilir."

Türkiye'de Kronik Böbrek Hastalığı İstatistikleri:

  • Türkiye'de her altı kişiden birinde kronik böbrek hastalığı görülmektedir.
  • Türkiye'de genel yetişkin popülasyonunda kronik böbrek hastalığı oranı %15,7 olarak rapor edilmiştir.
  • 2001 yılında milyon nüfus başına düşen son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) olan hasta sayısı 314 iken, 2020 yılında bu sayı 996,8'e yükselmiştir.
  • Bu veriler, Türkiye'de kronik böbrek hastalığının ciddi bir halk sağlığı sorunu olduğunu göstermektedir.

Neden ve Nedir: Yapay böbrek implantı

Son dönem böbrek hastalığının kesin tedavisi organ nakli için organ bulunabilirliği ve nakil sonrası komplikasyonlar nedeniyle sınırlıdır. Bu sorunları ele alabilen ve hastaların yaşam kalitesini ve süresini artırabilen bir çözüm olan implant edilebilir bir biyoyapay böbrek ya da yapay böbrek implantı alternatif olarak sunulmaktadır. İmplant edilebilir bir biyoyapay böbrek, böbrek hücrelerini içeren bir biyoreaktör gerektirir ve su ve çözücü reabsorpsiyonu, metabolik ve endokrinolojik işlevler gibi temel hücresel işlevleri taklit eder.İnsan böbrek epitel hücreleri içeren silikon nanopor membranlarla oluşturulmuş bir biyoreaktörün bu da renal hücrelere bir düzeyde immünokoruma sağlar. Domuzlara sistemik antikoagülasyon veya immünsüpresyon tedavisi uygulanmadan 7 gün boyunca implantasyon sonrası, hücrelerin >%90 canlılık ve işlevselliği koruduğunu, normal veya yükselmiş taşıyıcı gen ifadesi ve D vitamini aktivasyonu ile bu çalışmada gösterilmiştir. Xenograft bir model içine implantasyona rağmen, hücrelerin minimal hasar gösterdiğini ve alıcı sitokin seviyelerinin hiperakut reddi düşündürmediği ortaya konmuştur. Bu ilk veriler, silikon nanopor membranlarını kullanarak renal hücre tedavisi için implant edilebilir bir biyoreaktörün potansiyel uygulanabilirliğini doğruluyor.Kaynaklar:Kim, E.J., Chen, C., Gologorsky, R. et al.Feasibility of an implantable bioreactor for renal cell therapy using silicon nanopore membranes. Nat Commun14, 4890 (2023). https://doi.org/10.1038/s41467-023-39888-2GÜNEŞ, H., & YİĞİT, V. (2022). Türkiye’de Renal Replasman Tedavi Yöntemlerinin Geri Ödeme Kurumu Perspektifinden Maliyet Analizi. Pamukkale Üniversitesi İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 446-464.