Yağmacı dergileri tanımlayan bir karar alındı.On ülkeden önde gelen bilim insanları ve yayıncılar, "yağmacı dergi" tanımını onayladı.12 saatlik tartışma, 18 sorudan ve 3 turdan oluştu.Nature'ın konuya ilişkin yazısında bir örnekle konu anlatılmaya başlandı: “Jane” alternatif tıbba döndüğünde, radyoterapi, kemoterapi ve meme kanseri için diğer standart tedavileri çoktan uygulamıştı.Alternatif tıp uygulayıcısı, vitamin enfüzyonlarını içeren bir terapi hakkında bir makale paylaştı. Makale, Jane'e ve uygulayıcısına umut verici gibi görünüyordu. Fakat Jane makaleyi akrabasına gösterdiğinde (bu eleştirinin yazarlarından biri), yağmacı bir dergiden geldiğini fark etti. Yani, makale şüphe uyandırıyordu ve geçerliliği onaylanma olasılığı düşüktü.Yağmacı dergiler küresel bir tehdittir. İntihal ya da etik onay gibi konularda söz verilen kalite kontrolleri yapılmadan yayımlanmak üzere ücret karşılığında makaleleri kabul eder. Safokuyucular sadece mağdurlar değildir.Birçok araştırmacı, çalışmalarının göz ardı edilebileceği yağmacı dergilere başvurmak için kandırıldı.İtalya'da bulunan 46 bin araştırmacı üzerine odaklanan bir çalışma, bunların yaklaşık yüzde 5'inin bu tür sitelerde yayımlandığını buldu. Bir başka çalışma, yağmacı yayıncıların, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) gibi fon verenler tarafından ödenen yayın ücretlerinden milyonlarca dolar topladıklarını gösterdi.Yağmacı yayıncılıkla mücadelenin önündeki bir engel, kararlaştırılmış bir tanımın olmaması idi. Vücuttaki en büyük arter olan aortta anormal bir çıkıntının anevrizma sayılıp sayılamayacağına karar vermede tarihsel kriterleri göz önünde bulundurun.Kabul edilen tanımlardan biri popülasyon normlarına, bir diğeri aorta göre çıkıntının büyüklüğüne, üçüncüsü ise aort genişliğinin mutlak ölçüsüne dayanıyordu. Yaygınlık, kullanılan tanıma bağlı olarak dört kat değişmiştir.Risk ve müdahaleleri değerlendirmek için yapılan bu karmaşık çabalar ve kimin yüksek riskli bir işlem yapması gerektiği konusunda belirsizlik yarattı.Herkes, yağmacı yayıncıların kafa karışıklığı yarattığını, kalitesiz burs ve yetersiz kaynakları teşvik ettiğini kabul ediyor.İhtiyaç duyulan şey, yağmacı dergilerin tanımı konusunda fikir birliğidir.Bu, yaygınlık ve etkileriyle ilgili araştırmalar için bir referans noktası sağlayacak ve tutarlı müdahalelerin oluşturulmasında yardımcı olacaktır.Böyle bir uzlaşmayı sağlamak ve çözümleri haritalandırmak için, birçok yayıncı ve bilim insanı bu yılın Nisan ayında iki gün boyunca Ottawa, Kanada'da bir araya geldi. 10 ülkeden 43 katılımcı vardı ve yayıncı topluluklarını, araştırma fonlarını, araştırmacıları, politika belirleyicileri, akademik kurumları, kütüphaneleri ve proaktif olarak araştırmaya katılan hastalar ve bakıcıları temsil ettiler.Odak nokta, biyomedikal bilimlerdi ancak önerilerin geniş biçimde uygulanması gerekiyor.Katılımcılar, yağmacı dergilere yönelik bir fikir birliği sağlamaya çalışarak, tanımlamaya çalıştılar.
Fikir birliğindeki tanım
Yağmacı dergiler ve yayıncılar, burs pahasına kişisel ilgiyi ön planda tutan ve yanlış ya da yanıltıcı bilgi veren tüzel kişilerdir. Ayrıca, yağmacı dergiler editör ve yayın uygulamalarından sapmakta, şeffaflık eksikliği uygulamakta ve / veya saldırgan ve gelişigüzel ısrarlarda bulunmaktadır.
Fikir birliğine giden yol
“Yağmacı yayıncılar” terimi 2010 yılında ortaya atıldığında, 38 araştırma makalesi dahil yüzlerce bilimsel makale onlar hakkında uyarı yazmıştı. Yağmacıdergilerleilgili yayınları karşılaştıran kapsamlı bir derleme, karakterizasyonlarının bazen çakıştığını, bazen de doğrudan çakışmadığını ortaya çıkardı.Bu tutarsızlıklar, pratik bir tanımın oluşturulmasının araştırmacılar, yayıncılar, araştırma kurumları ve halk arasında fikir birliği oluşturmasını gerektirdiğini göstermektedir.Zirveye katılanlar, 18 soru ve 28 alt soru içeren üç aşamalı bir Delphi anketini (girdi ortaya çıkarmak, geri bildirim sunmak ve fikir birliği oluşturmak için yapılandırılmış bir teknik) tamamladılar.Ayrıca 12 saatlik tartışma yapıldı ve ardından 2 geri bildirim ile revizyon yapıldı.Bir uzlaşma tanımı hazırlamak zordu. 'Yağmacı' kullanımı konusunda anlaşmaya varmak bile zordu.Grubun bir kısmı, bazı yazarların makalelerinin düşük kalitede olduğunu bildiği için bu tür dergilere gönderdiğini söyledi;Bu bilim insanları, özgeçmişlerine bir satır eklemek için yağmacı dergilere karşı isteklidir.Yağmacı teriminin yerine alternatif terimler düşünüldü. Bazıları, "karanlık", "aldatıcı", "yasadışı" ve "kötü niyetli" idi.Sonuçta, "yağmacı" teriminin bilimsel toplulukta tanındığı sonucuna varıldı.Yağmacı dergiler, burs pahasına, genellikle finansal olan kişisel çıkarlar tarafından yönlendirilmektedir. Yağmacı dergilerin karakterize edildiği tanımlar;Yanlış veya yanıltıcı bilgi.Bu, yayıncının kendisini nasıl gösterdiği ile ilgilidir.Yağmacı bir derginin web sitesi veya e-postaları genellikle çelişkili ifadeler, sahte etki faktörleri, yanlış adresler, yayın kurulunun yanlış beyanları, derneklerin yanlış indekslenmesi veya üyeliğe dair iddialar ve hakem incelemesinin titizliği ile ilgili yanıltıcı iddialar sunar.
Editöryal ve yayın uygulamalarından sapma
Buradaki standartlar, Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (COPE - Yayın Etiği Komitesi, Dünya Tıp Birliği vb. tarafından yazılan) metninde açıklanmıştır. Alt standart uygulama örnekleri arasında bir geri çekme politikasına sahip olmamak, bir açık erişim makalesi yayımlarken telif hakkı havalesi istemek ve bir açık erişim dergisinde bir Creative Commons lisansı belirtmemek sayılabilir.Uyarı işaretleri özenle değerlendirilmelidir.Örneğin, dergiler DOAJ'da listelenmeye veya bir yıllık faaliyetten sonraya kadar COPE'ye katılmaya uygun değildir.İyi niyetli ancak kaynak yetersizliği olan bir dergi, profesyonel bir web sitesi sağlayamayabilir.Ayrıca, bazı dergiler en iyi uygulamaların peşinde olduğunu iddia eder ancak uymaz.
Şeffaflık eksikliği
Bunun ayrı olarak listelenmesinin iki nedeni var; Birincisi, operasyonel prosedürlerdeki şeffaflık, akademik yayıncılıkta şu anda bir miktar belirleyicidir ve bu nedenle mevcut en iyi uygulama olarak kabul edilemez.İkincisi, yırtıcı dergilerde şeffaflığın olmayışı, ayrı ayrı vurgulamayı yeterince önemli kılar.Yağmacı yayıncılar çoğu zaman iletişim bilgileri ya da makale işleme ücretleri ile ilgili ayrıntıları vermez.Editörler ve yayın kurullarının üyeleri genellikle doğrulanamaz.
Saldırgan, gelişigüzel ısrarlar-talepler
Her ne kadar meşru dergiler de başvuruda bulunsalar da, yağmacı dergiler sıklıkla tekrarlanan e-postalar gibi saldırgan bir talepte bulunur.Bunlar, ton bakımından aşırı derecede gurur verici olabilir veya yakın tarihli bir konu için ilgili başvurulara acilen ihtiyaç duyulduğunu belirterek araştırmacıların geçmiş yayınlarından söz edebilir. Davetlinin uzmanlığının, derginin kapsamı dışında olması uyarı işaretidir.
Kriterler dışarıda bırakıldı
Bu liste için bazı belirgin adaylar kasıtlı olarak dışarıda bırakıldı.Yağmacı bir dergiyi yetersiz kaynakları olan bir dergiden ayırmak zor olabilir.Her ikisi de düşük kalitede olabilir ancak ikincisi aldatma niyetinde değildir.Ayrıca, bu niyetin değerlendirilmesi zordur ve tanımda açıklanan özelliklerin birçoğunun karşılanması durumunda, niyetin tanımlanması gerekli olmayabilir.Tartışmalı olarak, hakem incelemesi genellikle yağmacı dergilerin öne çıkan bir özelliği olmasına rağmen, hakem incelemesi bu zirvede gözardı edildi. Hakem değerlendirmesinin önemsiz olduğu anlamına gelmesin bu, ancak şu anda değerlendirmek imkansız. Pek çok meşru dergi, örneğin hakemlerin yorumlarını ve diğer verilerini paylaşarak hakem inceleme süreçlerini yeterince şeffaf hale getirememekte.
Gelecek adımlar
Yağmacı yayıncılıkla mücadele çabaları işbirliği ve destek gerektirir.Kuruluşlar, araştırmacılar ve hükümetler cevap vermeye başladı.Hindistan’ın Üniversite Hibeleri Komisyonu saygın dergilerin referans listesini oluşturdu ve şu anda akademik yayın teşviklerini gözden geçirmek ve mesajı güçlendirmek için bir eğitim kursu geliştirmeye çalışıyor.Kasım 2018'de, COPE sorunları ve çözümleri incelemek için yağmacı yayıncılık hakkında bir forum düzenledi.Şimdiye kadar, yağmacı yayıncılığa yönelik farklı girişimler bu sürekli çakışan sorunu kontrol edemedi.Bu fikir birliği tanımıyla ekip, sorunu takip etmeye, yağmacı dergilerdeki çalışmaların sonuçlarını karşılaştırmaya ve eğitim kampanyaları gibi müdahale stratejileri geliştirip değerlendirmeye çalışacak.Önümüzdeki aylarda, fon verenler ve akademik kurumlar, araştırmacıların yağmacı dergilere yazı göndermekten veya CV'lerinde bu tür yayınları listelemekten kaçınmasını sağlamak için girdi talep edecek.İlk adım olarak zirve ekibi, tanımını ve diğer eğitim kaynaklarını birden fazla dilde - https://osf.io/8xvpm adresinde bulabileceğiniz - sunan bir portal geliştirecek.Daha sonra, sorunla ilgili verileri derlemek, yağmacı dergilerdeki yayın sayılarını takip etmek için uluslararası bir gözlemevi kurulacak.Dergi kalitesini değerlendirmek için fon sağlayıcılar, kurumlar ve diğer ortaklarla birlikte çalışılacak. Ekip, bu hedeflere ulaşmak için dijital bir araç oluşturmak ve test etmeye yönelik finansman arıyor.Zirve ekibi son olarak, yağmacı yayıncılıkla mücadele çabalarının sürekli ve uyarlanabilir olması gerektiğini ifade etti.Kaynak;Nature