"Yağmacı dergi" kararı, ODTÜ ile Bilkent, Ankara, Hacettepe ve İstanbul üniversitelerinin rektörleri tarafından destek aldı. ÜAK'nın (Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı), para karşılığı yayın yapan dergilerdeki makalelerin, atama ve yükseltmelerde dikkate alınmayacağı kararı, akademik camiayı ikiye böldü. Kimi akademisyenler ve akademisyen adayları kararı doğru bulurken, kimileri ise eleştiriyor.YÖK'ün internet sitesindeki, "Yağmacı dergi yayınları akademik yükseltmelerde kullanılmayacak" başlıklı açıklamada, para karşılığı yayın yapan ve "yağmacı" (predatory) olarak belirtilen dergilerdeki bilimsel makalelerin, akademik yükseltmelerde dikkate alınmayacağı ifade edildi. Üniversitelerarası Kurul'un, Yükseköğretim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç'ın önerisiyle bu kararı aldığı açıklandı.
"Dergilerin sayısı yeterli ama nitelikleri yeterli değil."
YÖK'ün internet sitesindeki açıklamada, YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç'ın, Anadolu Ajansı'na verdiği röportaj yer aldı. Saraç, Türkiye'deki akademik yayınların sayısının yeterli olduğunu ancak yayınların niteliğinin yeterli seviyede olmadığını söyledi. Saraç, verdiği demeçte, bu durumun sadece Türkiye'ye has bir durum olmadığını, dünya çapında bir sorun olduğunu ve Avrupa Üniversiteler Birliği'nin de aldıkları bir karar olmamasına karşın bunun üzerinde çalıştığını söyledi. Ancak Türkiye, para karşılığı yayın yapan dergilere ilişkin alınan kararla, dünya genelinde ilkler arasında.Saraç, yağmacı olarak nitelendirilen dergilere karşı başlatılan mücadeleyi, YÖK'ün önem verdiği açık erişim/açık bilim çalışmalarına zarar vermeden yürüteceklerini ifade etti.
Dergilerin yanı sıra konferanslar da incelenecek
Saraç, yağmacı dergilerin yanında yağmacı konferanslar ve sempozyumları da çalışma kapsamına aldıklarını ifade etti. Bu konferans ve sempozyumlarda para karşılığında bildiriler sunulduğuna vurgu yapan Saraç, bu bildirilerin de atama ve yükseltmelerde kullanılmayacağını açıkladı.Para karşılığı yayın yapan dergilere karşı başlatılan çalışmalar, ÜAK tarafından 5 üniversite rektöründen oluşan komisyonun hazırladığı rapor doğrultusunda alındı.Bu raporda, söz konusu dergilerin özellikleri belirlendi. Bu özellikler, "yayımlama için makale işleme ücreti (Article Processing Charge) ödenmesinin zorunlu tutulması", "makaleleri hızlı yayınlama sözü verilmesi ve yayınlanması", "ilan ettiği konu dışında veya birbiriyle ilgisi olmayan birçok farklı alanda makalelere yer verilmesi", "yayın ilkeleri açıklamasının eksik olması", "yayın ilkelerinde açıkça makalelerde özgünlük, önem ve etki aranmadığının belirtilmesi", "yayınlanan araştırmanın telif hakkını saklama veya koruma politikası olmaması" ve "hakem sürecinin gerçekçi işletilmemesi, hakem görüş ve önerilerinin yazar ile paylaşılmaması" olarak açıklandı.ÜAK'ın aldığı kararla birlikte artık her akademisyenin, akademik yükseltmelerde makalesinin şaibeli dergilerde yayımlanmadığına ilişkin yazılı beyanda bulunması gerekiyor.
Akademisyenler sosyal medyada ikiye bölündü; doğru bulanlar ve eleştirel bakanlar
Üniversitelerarası Kurul'un aldığı bu karardan sonra akademik camia ve sosyal medya kullanıcıları ikiye bölünmüş durumda. Kimi akademisyenler ve akademisyen adayları kararı doğru bulurken, kimileri eleştiriyor. Sosyal medya üzerinden yapılan konuya ilişkin paylaşımları derledik.Kararı doğru bulan kullanıcıların yorumları; https://twitter.com/vahdetozkocak/status/1104676440233119745?s=12https://twitter.com/maattar/status/1104726391650697216https://twitter.com/tctunc/status/1104373951415943169?s=12https://twitter.com/atillaci/status/1104718140875911168?s=12https://twitter.com/temizel46/status/1104827616874381313?s=12ÜAK'nın kararını yeterli kapsamda görmeyenlerin ve eleştirel bakanların yorumları;https://twitter.com/erdil_erkan/status/1104761082235764737?s=12https://twitter.com/burhanozkan40/status/1104983408726458368https://twitter.com/aktansmer/status/1104839103076548609?s=12https://twitter.com/_mehmetozcan/status/1104828676221403137?s=12https://twitter.com/zehrataskin/status/1104736244175720448?s=12Açıklama metni kaynağı; https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/yagmaci-dergi-yayinlarina-onlem.aspx