Türkiye'deki köpekbalıkları kayıtları ve detaylı analizi bir makale olarak yayınlandı. Türkiyede hangi köpek balıklarının ne kadar sıklıkla görüldüğü bu makalede detaylı olarak ele alınıyor.Fishtaxa internet sitesinde yayınlanan makale, Türkiye’de görülen köpekbalıklarıyla ilgili yapılan pek çok çalışmayı gösterdi. “Köpekbalığı istilasına uğramış internet: Türkiye'nin nadir ve büyük köpekbalıkları hakkında internet tabanlı medya haberlerinin analizi” isimli çalışma Hakan Kabasakal ve Murat Bilecenoğlu tarafından yapıldı.
Türkiye'deki Köpekbalıkları Kayıtları Bilimsel İletişim İçin Verimli Bir Araç
Çalışma özellikle internet ve internet tabanlı sosyal medya platformlarına dayanıyor. Sosyal medyanın son zamanlardaki popülaritesinden bahseden yazarlar, “Günümüzde Twitter, Facebook, Instagram, You Tube ve çok sayıda blog, bu devrim niteliğindeki iletişim platformlarını kullanmaya istekli balıkçılık bilim insanları ve yönetim profesyonelleri için birçok avantaj sunabilir” ifadelerini kullandı.Sosyal medyanın balıkçılık bilimi için kullanılmasının önemine değinen araştırmacılar, “Doğru kullanıldığında sosyal medyanın teknik bilimsel sonuçları uzman olmayanların anlayabileceği biçimlere çevirerek bilimsel iletişim için verimli bir araç sağlayabileceğini vurgulamaktadır” diyor. Bu makalede yazarlar, yalnızca internet ve sosyal medya kaynaklarından elde edilen verilere dayanarak, Türkiye sularında nadir ve/veya büyük köpekbalığı avlarının bir analizini sunuyor.
Köpekbalıkları; Okyanuslarda En Çok Tehdit Altında Olan Omurgalılar
Türkiye'deki köpekbalıkları kayıtları için sosyal medya bir maden işlevi gördü. Akdeniz ve Karadeniz’deki büyük elasmobranch'lara ilişkin veri toplama üzerine yapılan çalışmalarda, sosyal medyaya yüklenen görüntülerin tür tanımlamasına olanak sağladığı görülebildi. Köpekbalıkları ile ilgili önemli gözlemlerin sosyal medyadan, özellikle Facebook ve You Tube'dan elde edilebileceği belirtildi. daha önce de peki çok çalışmada sosyal medyadan paylaşılan görüntülerle doğa koruma ve biyolojik çeşitlilik tespitinin mümkün olduğu gösterilmişti.Köpekbalıkları denizlerde önemli bir rol oynuyor. Köpekbalıkları Dünya okyanuslarında en az 4 yüz milyon yıl önce ortaya çıkmış ve deniz ekosistemlerinde kilit rollere sahip canlılar olarak tanınıyor. Buna rağmen günümüzde okyanuslarda en çok tehdit altında olan omurgalılar arasında yer alıyor.Türkiye'de köpekbalıklarına ilişkin veri toplamanın yoğunlaştırılmasına yönelik acil bir ihtiyaç olduğunu belirten araştırmacılar, “Akdeniz'de görülen köpekbalığı popülasyonlarının dramatik düşüşü, tür dağılımları ve bolluğu hakkında veri toplamanın alternatif ve tahribatsız yollarını gerektirir” diyor. Yani kara sularımızdaki canlılar zarar görmeden örnekleme yapılması gerekiyor.
Türkiye Sularında Görülen Nadir ve Büyük Köpekbalıkları
Akdeniz köpekbalıklarının yüzde 54'ünün yüksek bir yok olma riski altında olduğundan bahseden araştırmacılar, “Mevcut veri tabanında toplanan bilgi miktarı, yalnızca internet ve sosyal medyadan elde edilen verilere dayanarak, Türkiye sularında nadir ve büyük köpekbalıklarının görülmesi ve/veya kayıtlarının ilk ön değerlendirmesini yapmamızı sağladı. Numunelerin uzunluk ve ağırlık verileri, veri kaynaklarında bildirilen bilgilerden elde edilmiştir” şeklinde araştırma detaylarını açıkladı.
Türkiye'deki Köpekbalıkları Kayıtları ve ilk kez görülen köpek balıkları
Araştırmacılar, Türkiye sularındaki köpek balıkları için yeni kayıtları belirterek, “İnternet kaynaklarından elde edilen köpekbalıklarının görüntülerinin detaylı incelenmesi sonucunda
- carcharhinid köpekbalığı,
- bakır köpekbalığı,
- C. brachyurus (1870)
- ipeksi köpekbalığı,
- C. falciformis (1839)
Türkiye'de ilk kez kaydedilmiştir. Mersin (7 Şubat 2015 ve 3 Aralık 2019) ve Antalya (24 Aralık 2019) kıyılarında beş C. brachyurus örneği kaydedildi” dedi.C. brachyurus olarak tanımlanan örneklerde tanımlayıcı karakterler gözlendiğini belirten yazarlar, “Üstte bronzdan grimsi bronza ve altta beyazımsı renklenme; gövde oldukça ince, orta derecede uzun, dar yuvarlak bir burun, uzun pektoral yüzgeçler ve dar yuvarlak tepe noktası ve kısa bir arka ucu olan büyük ve hilal şeklindeki birinci sırt yüzgeci; ve kısa serbest arka ucu olan küçük bir ikinci sırt yüzgeci gözlemlendi” diye konuştu.
İnternet Tabanlı Ortamlarda 10 Familya, 16 Tür ve 2 Cinsten Toplam 268 Köpekbalığı
Türkiye'deki köpekbalıkları kayıtları sosyal medya üzerinden derlenen veriyle çıkarıldı. Bu verinin analiziyle Antalya (29 Ocak 2009) ve Mersin (15 Kasım 2014 ve 27 Haziran 2019) kıyılarında üç C. falciformis örneğinin kaydedildiğini ifade eden araştırmacılar, “Görülen tanımlayıcı karakterlere dayanarak, bu örnekler C. falciformis olarak tanımlanmıştır: renklenme üstte koyu griden grimsi kahverengiye, altta beyazımsı; gövde oldukça ince, orta derecede uzun ve yuvarlak burunlu, birinci sırt yüzgeci orta büyüklükte ve tepesi genişçe yuvarlak, ilk sırt yüzgecinin başlangıcı pektoral serbest arka uçların arkasında; ikinci sırt yüzgeci çok küçük ve alçak, serbest ucu çok uzun, yüzgeç yüksekliğinin iki katından fazla; interdorsal sırt mevcut” şeklinde açıkladı.Araştırmacılar kayıtlı köpekbalığı türleri hakkında genel açıklamalarda, incelenen internet tabanlı ortamlarda 10 familya, 16 tür ve 2 cinsi temsil eden toplam 268 köpekbalığı örneği tespit edildiğini ekledi.kaynak: https://www.researchgate.net/profile/Hakan-Kabasakal/publication/342804469_Shark_infested_internet_an_analysis_of_internet-based_media_reports_on_rare_and_large_sharks_of_Turkey/links/5f06fdcc4585155050983ffa/Shark-infested-internet-an-analysis-of-internet-based-media-reports-on-rare-and-large-sharks-of-Turkey.pdf