Türkiye bilim çevrelerinde heyecanla beklenen Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) 2024 Ödülleri sahiplerini buldu. Cumhurbaşkanlığı himayesinde düzenlenen ve bilimsel başarıları kutlayan bu özel tören, Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen bilim insanlarını bir araya getirecek. Ödül töreni 18 Aralık 2024 tarihinde gerçekleşecek. TÜBA bu yıl üç önemli kategoride ödül dağıtarak bilimsel üretkenliği teşvik etme misyonunu bir kez daha ortaya koydu: TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri, TÜBA-GEBİP (Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanı Ödülü) ve TÜBA-TESEP (Bilimsel Telif Eser Ödülü).
Fen ve Sağlık Bilimlerinden Antik Tarihe Uzanan Ödüller
TÜBA, bilim insanlarını teşvik etmek ve bilimsel çalışmalara dikkat çekmek amacıyla üç temel ödül kategorisine sahip:
- TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri: Dünya genelindeki bilim insanlarına açık olup, temel bilimlerden sosyal bilimlere kadar geniş bir alanda özgün çalışmaları ödüllendiriyor.
- TÜBA-GEBİP Ödülü: Üstün başarılı genç bilim insanlarını tanıyan bir programdır.
- TÜBA-TESEP Ödülü: Bilimsel telif eserleri teşvik etmek amacıyla verilen ödüllerdir.
TÜBA Uluslararası Akademi Ödülleri
Evrensel bilime önemli katkılar sağlayan bilim insanlarını onurlandırıyor. 2024 yılında bu prestijli ödül, üç farklı alanda dikkat çeken çalışmalara verildi:
- Fen ve Mühendislik Bilimleri: Singapurlu bilim insanı Prof. Dr. Zhichuan Jason Xu, yenilenebilir enerji ve elektrokimyasal malzemeler üzerine yaptığı öncü araştırmalarıyla ödüle layık görüldü. Xu’nun katalizörlerin manyetizması ve oksijen indirgeme reaksiyonlarına yönelik çalışmaları, enerji teknolojilerinde devrim yaratma potansiyeline sahip.
- Sağlık ve Yaşam Bilimleri: Hacettepe Üniversitesi’nden Prof. Dr. İbrahim Celalettin Haznedaroğlu, hematoloji alanındaki çığır açıcı çalışmalarıyla bu ödülü kazandı. Özellikle kanama kontrolünde kullanılan Ankaferd hemostat ilacının geliştirilmesindeki liderliği ve 600’den fazla uluslararası yayınıyla bilim dünyasına önemli bir miras bırakıyor.
- Sosyal ve Beşeri Bilimler: Antik tarih ve kültür araştırmaları bu yıl öne çıktı. Macaristan’dan Prof. Dr. Istvan Vasary, Altınordu Hanlığı ve Osmanlı öncesi Türk tarihine yönelik çalışmalarıyla ödüle layık görülürken; İngiliz arkeolog Prof. Dr. Roland R. R. Smith, Afrodisias antik kentindeki heykelcilik üzerine yaptığı özgün araştırmalarla dikkat çekti.
TÜBA-GEBİP
TÜBA-GEBİP ödülleri, Türkiye’nin genç ve yetenekli bilim insanlarını desteklemeye devam ediyor. Bu yıl 20 farklı üniversiteden 25 genç araştırmacıya ödül verildi. Program, genç bilim insanlarının kariyerlerini teşvik ederek Türkiye’nin bilimsel geleceğini şekillendirme misyonunu sürdürüyor. Bugüne kadar 669 bilim insanına verilen bu ödül, genç yeteneklerin dünya çapında tanınmasına olanak tanıyor.
TÜBA-TESEP: Bilimsel Yayıncılıkta Kaliteyi Ödüllendirme
Bilimsel eserlerin niteliğini artırmayı hedefleyen TÜBA-TESEP ödülleri, bu yıl da önemli eserleri ödüllendirdi. Sosyal bilimlerden mühendisliğe kadar farklı alanlarda toplam yedi eser ödüle layık görüldü. Ayrıca Halil İnalcık ve Kemal Karpat adına verilen özel ödüller, Türk bilim ve tarihine olan vurgusuyla dikkat çekti. Bu girişim, bilimsel yayıncılığın kalite standartlarını yükseltmeyi amaçlıyor.
TÜBA’nın Bilimsel Misyonu
TÜBA Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Şeker, bu ödüllerin sadece bilim insanlarını değil, bilimsel kültürün yayılmasını ve genç araştırmacıların motive edilmesini hedeflediğini vurguladı. GEBİP, genç yetenekleri desteklerken; TESEP ödülleri, akademik yazım standartlarını şekillendiriyor. TÜBA’nın bu vizyonu, Türkiye’nin bilim dünyasındaki etkinliğini artırıyor.
Topluma ve Geleceğe İlham
TÜBA ödülleri, bilimsel araştırmaları teşvik eden, uluslararası iş birliğini güçlendiren ve genç bilim insanlarının önünü açan bir platform olma özelliği taşıyor. Ödüllendirilen projeler, sadece akademik dünyada değil, toplumun farklı alanlarında da yankı buluyor. Bu yılki kazananlar, hem Türkiye hem de dünya için bilimin yolunu aydınlatan öncüler olarak öne çıkıyor.
1. 2024 TÜBA-GEBİP Ödülü Kazanan Bilim İnsanları Listesi
DOĞA BİLİMLERİ
Doç. Dr. Sercan KARAV - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi - Moleküler Biyoloji
Doç. Dr. Ercan KILIÇARSLAN - Uşak Üniversitesi - Matematiksel Fizik
Doç. Dr. Yeşim MOĞULKOÇ - Ankara Üniversitesi - Fizik / Hesaplamalı Fizik
Dr. Öğr. Üyesi Nur MUSTAFAOĞLU - Sabancı Üniversitesi - Biyomühendislik
Dr. Öğr. Üyesi Ece ÖZTÜRK - Koç Üniversitesi - Biyomühendislik / Doku Mühendisliği
Dr. Öğr. Üyesi Şener SAĞLAM - İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa - Analitik Kimya
Doç. Dr. Erhan ZOR - Necmettin Erbakan Üniversitesi - Kimya / Analitik Kimya
MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ
Doç. Dr. Tuğrul ÇETİNKAYA - Sakarya Üniversitesi - Elektrokimyasal Enerji Depolama
Doç. Dr. Ömer EKMEKCİOĞLU - İstanbul Teknik Üniversitesi - İnşaat Mühendisliği
Doç. Dr. Bilge COŞKUNER FİLİZ - Yıldız Teknik Üniversitesi - Malzeme Bilimi ve Mühendisliği
Dr. Morteza GHORBANI - Sabancı Üniversitesi - Makine Mühendisliği
Dr. Öğr. Üyesi Hüseyin Enis KARAHAN - Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi - Kimya-Biyoloji Mühendisliği / Biyomühendislik
Doç. Dr. Ali MARDANİ - Uludağ Üniversitesi - Yapı Malzemesi
Doç. Dr. Ayça BAL ÖZTÜRK - İstinye Üniversitesi - Biyomühendislik
Doç. Dr. Furkan Türker SARICAOĞLU - Bursa Teknik Üniversitesi - Gıda Bilimi ve Mühendisliği
SOSYAL BİLİMLER
Doç. Dr. Erkan ER - ODTÜ - Eğitim Teknolojileri / Yapay Zeka
Doç. Dr. Mustafa ÖZTÜRK - Boğaziçi Üniversitesi - Eğitim Bilimleri
Dr. Öğr. Üyesi Kenan TEKİN - Boğaziçi Üniversitesi - Felsefe Tarihi
Doç. Dr. Ayşenur DAL TOKDEMİR - Bilkent Üniversitesi - İletişim
SAĞLIK BİLİMLERİ
Doç. Dr. Yunus AKKOÇ - Koç Üniversitesi - Moleküler Biyoloji / Genetik
Doç. Dr. Semih ÇALAMAK - Lokman Hekim Üniversitesi - Nanoatoteknoloji ve Nanotıp
Dr. Sevinç KURBANOĞLU - Ankara Üniversitesi - Analitik Kimya
Doç. Dr. Nazlı Ece ORDUERİ - Biruni Üniversitesi - Histoloji ve Embriyoloji
Doç. Dr. Buse CEVATEMRE YILDIRIM - Koç Üniversitesi - Kanser Moleküler Biyolojisi
AHMET VE NEZAHAT KELEŞOĞLU TÜBA-GEBİP ECZACILIK ÖZEL ÖDÜLÜ
Doç. Dr. Burak BARUT - Karadeniz Teknik Üniversitesi - Eczacılık / Biyokimya
2. 2024 TÜBA-TESEP Ödülü Kazanan Eserler ve Yazarları Listesi
Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem Yatağan Özkan - TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi
Eser: İlaçların İkinci Tıbbi Kullanım Patentlerine Tecavüz, Seçkin Yayınları, 2023, Ankara
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Ödül
Doç. Dr. Hicret K. Toprak - Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
Eser: İtiraz Tepki Saflaşma Dini İkaz ve Protesto Hareketleri, OTTO Yayınları, 2023, Ankara
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Ödül
Dr. Öğr. Üyesi Nagihan Doğan - Hacettepe Üniversitesi
Eser: Dinin İktidarı İktidarın Dini: Hilafet, Siyaset ve İslâm (750-833), İletişim Yayınları, 2021, İstanbul
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Ödül
Dr. Büyükelçi Tanju Bilgiç - Dışişleri Bakanlığı Moskova Büyükelçiliği
Eser: Hariciyenin Yıldızı, Şehit Büyükelçi Galip Balkar, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2023, Ankara
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Ödül
Prof. Dr. Uğur Ünal - Gazi Üniversitesi
Eser: Arşivciliğimizin Yüz Yılı (1846-1945), Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2023, Ankara
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Halil İnalcık Özel Ödülü
Prof. Dr. Mehmet Güneş - Iğdır Üniversitesi
Eser: Muhtarlık: Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Köy ve Mahalle İdaresi, Vakıfbank Kültür Yayınları, 2023, İstanbul
Ödül Türü: Sosyal Bilimler Kemal Karpat Özel Ödülü
Doç. Dr. Füsun Şeyma Kışkan - İstanbul Teknik Üniversitesi
Eser: Boyalar ve Boyar Maddeler, İTÜ Yayınları, 2023, İstanbul
Ödül Türü: Doğa ve Mühendislik Bilimleri Jüri Özel Ödülü
