Yunanistan'ın ünlü turizm destinasyonlarından biri olan Santorini Adası'nda peş peşe yaşanan depremler, hem ada sakinleri hem de bölgedeki uzmanlar arasında endişeye neden oldu. Şubat ayı başında kaydedilen en büyükleri 4,6 ve 4,5 büyüklüğündeki depremler, Helen Yayı olarak bilinen Ege Denizi'ndeki aktif tektonik bölgeyle ilişkili olarak değerlendiriliyor.

Yetkililerden Santorini'de Yaşanan Sismik Hareketler İçin Önlemler ve Açıklamalar

Santorini'deki sismik hareketliliğin ardından Yunan yetkilileri, kapalı alanlarda toplanmaktan kaçınılmasını ve adadaki okulların pazartesi günü (3 Şubat) tatil edilmesini kararlaştırdı. Ayrıca bölgedeki iki büyük limanın çevresinde dikkatli olunması çağrısı yapıldı. Yunan hükümeti, depremlerin volkanik bir kaynaktan çok tektonik hareketlerden kaynaklandığını belirtti. Ancak geçmişteki büyük volkanik patlamalar nedeniyle bölgedeki jeolojik aktiviteler dikkatle izleniyor.

Türk Uzmanların Son Depremler Hakkında Değerlendirmeleri

Depremlerle ilgili olarak Türkiye'deki uzmanlardan da çeşitli yorumlar geldi:

  • Ünlü deprem bilimci Prof. Dr. Naci Görür (@nacigorur), Bilim Akademisi Üyesi ve yer bilimci: "Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki Santorini Adası’nın kuzeydoğusunda dünden beri artan depremler konusunda vatandaşlarımızın dikkatli olmasını öneriyorum."
  • Jeoloji, doğa tarihi ve bilim tarihi uzmanı Gönenç Göçmengil (@gonencgoc): "Ege'de Santorini kuzeyinde sismik faaliyet başlamış. Yer altı magma hareketi mi, yoksa genel tektonikle mi ilgili olduğu halen araştırılıyor. Asıl endişe volkanik faaliyet olasılığıdır. Ege'deki aktif volkanlar Batı Anadolu için uzun vadeli risk oluşturabilir."
  • Jeoloji Yüksek Mühendisi ve MTA Genel Müdürlüğü Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Proje Başkanı Hasan Elmacı (@arduvaz06): "Son 24 saatte Santorini çevresinde çok sayıda deprem meydana geliyor. Yunan meslektaşlarımız bunun bir deprem fırtınası olduğunu ve volkanik bir faaliyet olmadığını söylüyor. Ancak bölgeyi izlemekte ve tedbir almakta fayda var."

Santorini ve Ege Bölgesi İçin Olası Senaryolar Şu ana kadar yaşanan depremlerin büyük hasara yol açmadığı bildirilse de, Santorini’nin geçmişi göz önüne alındığında bilim insanları sismik hareketliliğin hem tektonik hem de volkanik süreçlerle ilişkili olup olmadığını araştırıyor.Bölgenin gelecekte olası bir volkanik patlamaya sahne olup olmayacağını kesin olarak söylemek zor olsa da, uzmanlar bölgedeki sismik ve jeotermal faaliyetleri yakından takip etmeye devam ediyor. Kamuoyunun gelişmelerle ilgili olarak yetkililerin ve bilim insanlarının açıklamalarını dikkate alması öneriliyor.

Kiklad Adaları ve Santroini'nin Tarihi, Oluşumu, Jeolojisi ve Geçmişte Yaşanan Volkanik Patlama

Kiklad Adaları (Kyklades), Yunanistan'ın Güney Ege bölgesine bağlı bir adalar grubudur. İsmini Yunanca κυκλάς ("çevresinde") kelimesinden alır; çünkü bu adalar, Antik Yunan'ın kutsal adası olan Delos'un etrafında konumlanmıştır.

Bu ada grubu, Yunanistan anakarası ile Batı Anadolu kıyıları arasında yer alan yaklaşık 220 adadan oluşmaktadır. En bilinenleri; Amorgós, Anáfē, Andros, Antíparos, Dēlos, Eschátē, Íos, Kéa, Kímōlos, Kýthnos, Milos, Mikonos, Naksos, Páros, Folégandros, Sérifos, Sífnos, Síkinos, Sýros, Tēnos ve Thera (Santorini) olarak sıralanabilir. Adalar arasında en büyüğü Naksos'tur.

Jeolojik Yapı ve Volkanik Tarih

Kiklad Adaları, Kiklad Masifi olarak adlandırılan metamorfik kayaçlardan oluşmuş bir yapının parçasıdır. Bu kompleks, Miyosen dönemi sırasında şekillenmiş ve yaklaşık 60 milyon yıl önce Alpin orojenezi sürecinde kıvrılıp metamorfik bir dönüşüm geçirmiştir.

Santorini olarak da bilinen Thera adası, 9 x 6 km boyutlarında olup volkanik olmayan bir temel kayaç üzerine bulunur. Adanın bazaltik tabanı, büyük ölçüde Alpin Orojenezi’ne dayanan metamorfik kireçtaşı ve şistlerden meydana gelmiştir. Mikro Profititis Ilias, Mesa Vouno, Gavrillos sırtı, Pyrgos, Monolithos ve kaldera duvarının iç tarafındaki Cape Plaka ile Athinios bölgesi bu temel kayaçları barındıran önemli noktalardır.

Kikladlar'da, Afrika Levhası’nın Avrasya Levhası altına dalmasıyla oluşan bir mavişist fasiyesi görülmektedir. Bu tektonik süreç, Oligosen ve Miyosen dönemleri arasında gerçekleşmiş ve Kiklad mavişist kuşağının en güney uzantısını oluşturmuştur.

Minos Patlaması ve Etkileri

MÖ 1650 - 1450 yılları arasında gerçekleştiği tahmin edilen Minos Patlaması, tarihteki en büyük volkanik olaylardan biri olarak kabul edilmektedir. Bu büyük patlama, Santorini'deki kara kütlesinin yaklaşık 73 km²’lik bir bölümünün deniz altında kalmasına sebep olmuş ve Doğu Akdeniz genelinde büyük yıkıcı etkiler yaratmıştır.

Özellikle Girit Adası, bu felaketten en fazla zarar gören yerlerden biri olmuştur. Patlamanın ilk etkisiyle oluşan büyük bir tsunami dalgasının Girit'in kuzey ve kuzeybatı kıyılarında bulunan balıkçı köylerini, alçak bölgelerdeki yerleşimleri ve limanlardaki gemileri yok etmiştir. Patlamayla yükselen kül bulutları rüzgarlarla taşınarak adanın büyük bir bölümünü 10 cm kalınlığında volkanik kül tabakasıyla örtmüştür.

Santorini volkanından atmosfere yayılan tefra izlerine Türkiye’de de rastlanmaktadır. Özellikle Burdur Gölhisar Gölü'nde (1–4 cm), Salihli Gölcük Gölü'nde (12 cm) ve Köyceğiz Gölü'nde (9 cm) tespit edilen tefra tabakaları, volkanın etkilerinin oldukça geniş bir coğrafyaya yayıldığını göstermektedir. Ayrıca, Nil Deltası, Akdeniz ve Sinop'taki denizaltı tortullarında da benzer kalıntılar bulunmuştur. Bu küresel çapta yayılan volkanik malzemeler, geçici bir iklim soğumasına neden olmuştur.

Minos uygarlığının çöküşünün bu felaketle doğrudan ilişkili olup olmadığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yaygın görüş, bu büyük yıkımın ardından Girit'in Miken savaşçıları tarafından istila edilerek yağmalandığı ve yakıldığı yönündedir.

Kiklad Adaları: Beyaz Evleriyle Turizmin Göz Bebeği

Bugün Kiklad Adaları, özellikle Mikonos ve Santorini gibi turistik merkezleriyle ünlüdür. Syros adasındaki Hermoupolis kenti, Kiklad Adaları'nın idari merkezi konumundadır. Muhteşem manzaraları, beyaz badanalı evleri, tarihi kalıntıları ve eşsiz plajları ile Kikladlar, dünyanın en gözde tatil destinasyonlarından biri olmaya devam etmektedir.

‍