Mısır akbabası (Neophron percnopterus), atmacagiller familyasından Neophron cinsinin tek türü olan Türkiye ve Avrupa'daki en küçük akbabadır. 60–70 cm boyunda ve 155–180 cm kanat açıklığına sahip olan bu türün, gövdesi ve kanat örtüleri beyaz, kanat telekleri siyahtır. Egyptian Vulture New Life projesi, 2018'den beri Mısır akbabalarının göçünü izlemek ve sayımını yapmak için çabalıyor.Nesli tükenmekte olan Mısır Akbabasının Balkan nüfusu hızla düşüyor ancak Türkiye'nin batısındaki nüfus hakkında hiçbir eğilim bilgisi yok. Bu nedenle nüfus eğilimlerini değerlendirmek için kuş gözlemcileri göç dönemlerini tercih ediyor. Akbabalar gibi büyük kuşlar denizden göç etmez. Doğu Akdeniz çevresindeki birçok bölge bu nedenle büyük göçmen kuşların yoğunluğu ile ünlüdür. Ekip 2013'te, en tutarlı göç hacmine sahip bölgeleri belirlemek için İskenderun Körfezi çevresindeki çeşitli bölgeleri araştırdı. Adana Ceyhan'a bağlı Sarımazı mahallesinde, İskenderun Körfezi'nin kuzey ucunda, birkaç uçuş hattı birleşir ve kuzeybatı ve güneybatıdan gelen kuşlar sayılabilecekleri dar bir koridordan geçer. Kuş gözlemcileri bu sebeple Mısır Akbabaları ve göçteki diğer yırtıcıların sayısını izlemek için bu bölgeyi seçti. Bu bölgede üç gözlem noktası kuruldu. Ağustos ayının ortasından Ekim ayının ortasına kadar bu 3 gözlem noktası, Mısır Akbabalarının ve Akdeniz'in doğu kıyılarından göç eden diğer yırtıcıların çoğunun izlenmesine olanak sağlıyor.

Gözleme kimler katılabilir?

Şimdi Egyptian Vulture New Life ekibi, Eylül ayı boyunca, Mısır Akbabasının göçünü yakalamak için her gün 3 gözlem noktasında birkaç gözlemciye ihtiyacı var. Ekip yayınladığı duyuruda gözlemcilerden istenen özellikleri sıraladı. Öncelikli olarak topluluğa gönüllü olarak katılmayı isteyen kişiler oldukça sağlıklı olmalı. Çünkü henüz eylül ayında Adana sıcağında gözlem yapmak hayli meşakkatli bir iş olacaktır. Duyuruda gönüllülerin, haftanın 7 günü boyunca her gün 8 saat doğrudan sıcak güneş ışığına maruz kalacağına vurgu yapıldı.Ayrıca kültürel olarak farklı bir ekipte çalışılacağı için İngilizce bilmek de gerekiyor. Zaman konusuna değinilen duyuruda, ya bir ay boyunca ya da tecrübeli iseniz sadece iki hafta süreli olarak gözleme katılabilirsiniz. Eğer çok tecrübeli iseniz 1 hafta gibi daha kısa süreli de gözlemde yer alabilirsiniz. Fakat ekip, eğitim miktarının uzunluğuna önem vererek daha uzun süre kalacak gönüllüleri tercih etmeye çalışacağını da bildirdi.Ulaşım konusundan söz edilen duyuruda, Sarımazı'nın Ceyhan'ın 15 kilometre güneyinde yer aldığı belirtildi. Sarımazı'ya en yakın havalimanı Adana'da bulunurken (60 km), Adana'dan Ceyhan'a düzenli otobüs seferleri mevcut (32 TL=5 €). Gözlem alanı ile konaklama yeri arasında ulaşımın topluluk tarafından sağlanılacağı ifade edildi.

Mısır akbabasını gözlemleyebilmem için ne getirmem gerekiyor?

Ekip, gönüllülerden dürbünlerini ve varsa teleskop ile tripodlarını, veri girmek için de akıllı telefonlarını getirmesini istiyor. Bunun yanısıra tavsiyelerde bulunulan duyuruda, güneş gözlüğü, hafif giysiler, kamera bulundurulması önerildi.

Bir gün nasıl geçer?

Duyuruda bir günün genel olarak nasıl geçirileceği ifade edildi; Minibüse binmeden önce saat 06:00 - 06:30 arasında kalkıp çok hızlı bir kahvaltı yaparak yerel bir pazardan meyve ve ekmek alınır. 20 dakikalık otobüs yolculuğu ile gözetleme alanının yakınına gelinilir. Otobüsten gözetleme noktalarına kadar küçük bir tepeye 5-10 dakika yürümek gerekir ve kuşlar 07:30-08:00 arasında sayılmaya başlanır. Saat 10:00'a kadar güneş daha çok ısıtır ve ilk daha büyük yırtıcı kuş sürüsü ortaya çıkar.11:00-15:00 arasında, sıcaklığın etkisiyle sayım zorlaşacaktır. Genellikle veri girişini 1 kişi yaparken, diğer 2 kişi kuşları sayar ve tanımlar. Göçlerin ne zaman düştüğüne bağlı olarak, 17:00-17:30 civarında toplanıp, konaklama yerine geri dönülür.Her gün farklı bir alanda farklı kişilerle çalışılabileceğini vurgulayan ekip, gün içinde sayma ve veri girişi yapan kişilerin rollerinin de değiştirilebileceğini ifade etti.Genel olarak, eylül ayının ilk yarısında birçok bayağı arı şahini ve eylül ayının ikinci yarısında birçok küçük orman kartalı ile yoz atmaca görülür. Çoğu günlerde yılan kartalı, küçük kartal ve kara çaylakı gözlemlenebilir. Mısır Akbabası ise daha çok 10-20 Eylül arasında gözlemlenilebilmektedir.Duyuruda, konaklama, yiyecek ve minibüs harcamaları için kişi başı günlük 15 € = 100 TL katkı istenildi.

Alan gerçekten güvenli mi?

Suriye sınırına olan yakınlığından dolayı Hatay ili, hükümetlerin seyahat için 'riskli' alan olarak sınıflandırdığı bir yerdir. Ancak, gözlemin yapılacağı alanlar Suriye sınırından çok uzakta ve güvenli. Sayma alanlarından biri gözlerden uzakta özel bir badem bahçesinde. Şehrin kenarındaki bir başka alan ise bölge çocuklarının oyun alanı olan bir yerde bulunuyor.Kaynak;Egyptian Vulture New Life