Esra Şafak Aslan bu hafta teraryum konusunu ele alıyor. Tarihinden teraryum kurmanın püf noktalarına kadar pek çok konuyu ele alıyor.1830’lu yıllarda dibinde biraz toprak kalmış kavanozun içinde tesadüfen bitki yetiştiğinin farkedilmesiyle devamı gelen yaratıcılık, bugünkü köşe yazıma ilham kaynağı olabiliyor. Köşe yazımınkonusu teraryumlar ve evet ilham kaynağım ofiste sol çaprazımda duran teraryumun ta kendisi.Latince ismi terrarium olan kelime terra; toprak ve aquarium; akvaryum kelimelerindenoluşturulmuştur. Teraryum olarak kullandığımız kelime, minyatür bitki ekosistemi anlamınagelmektedir.Minyatür bir ekosistem oluşturan teraryumun, botaniğe meraklı bir doktor olan Nathaniel Bagshaw Wardtarafından raslantısal bir şekilde keşfedilmesi, içinde az miktarda toprak kalmış ağzı kapalıolarak unutulmuş bir kavanozda topraktaki bir tohumdan çimlenen bitkiyi görmesine dayanmaktadır.Yaptığı deneyler sonucunda kapalı ortamdaki nemin gündüz buharlaştığını akşam ise yoğunlaşaraktekrar toprağa dönerek sabit bir denge oluşturduğunu gözlemleyenWard bu yöntemle çeşitli bitkileryetiştirmiştir. Küçük kavanozlarla başlayan bu ilgi giderek büyümüştür ve Wardian Case olarakadlandırılan teraryumların büyük boylarda üretilmesiyle deniz aşırı ülkeler arasında farklı bitkitürlerinin alışverişinde bile kullanılmıştır.Son dönemde özellikle ev ve ofislerde eşsiz bir dekoratif alternatif olan teraryumlar oldukça popüler -ki haklı bir popülariteye sahip olduğunu düşünüyorum- çünkü hoş ve etkileyici görüntüleri ilebulundukları ortama farklı bir atmosfer katma konusunda daha iyisine rastlamadım.
Teraryum yapmanın püf noktaları
Gelelim teraryumların nasıl yapıldığına?Öncelikle ihtiyacınız olan birfanus, kavanoz veya teraryumunuzu oluşturacağınız herhangi birkap.Teraryumlar genellikle cam gibi dayanıklı malzemelerle yapılır, böylece daha uzun ömürlü vedayanıklı olurlar. Küçük akvaryumlarda da teraryum yapmayı deneyebilirsiniz.Uygun kabı seçtikten sonra, kullanacağımız kabın zeminine ufak çakıl taşları serpiştirerek başlıyoruz.Çakıl taşları, sulama yaparken gerekli drenajı sağladığı gibi estetik bir görünüm de sağlayacaktır. Çakıltaşlarının üzerine, kendi ağırlığının yaklaşık 20 katı kadar su muhafaza edebilmesiyle bilinenSphagnum torfu ekleyerek filtre görevi sayesinde nem dengesini sağlıyoruz. Sphangum’un ardındanküçük parçalardan oluşan kömürü ekliyoruz. Akvaryumculardanaktif karbonadıyla bu kömürdenalabilirsiniz. Teraryumdaki gerekliliği ise teraryumun içindeki zararlı maddeleri kendi bünyesindeabsorbe ederek teraryumun uzun süre canlı kalmasını sağlamasıdır. Son olarak en üste temiz, inceelenmiş torfu ekliyoruz.Uygun boşlukları açtıktan sonra sıra geldi bitkilerimizi yerleştirmeye;Teraryumda kullanacağınız bitkiler nemli ortamlarda büyüyen ve gelişimi yavaş minyatür bitkilerolmalıdır. Akvaryum bitkiciliğinde ön plan ve yüzey kaplama amaçlı kullanılan bitkilerin birçoğu sulakbölgelerde yetişen bitkilerdir, bu bitkileri teraryumlarda sağlıklı bir şekilde yaşatmak mümkündür.Teraryumun içine deniz yapmak isterseniz bunun için uygun alanı ayarladıktan sonra su jeli adı verilenmaddeyi eritmeniz gerekiyor. Eridikten sonra hangi renkte olmasını istiyorsanız zevkinize göre taştozu kullanabilirsiniz, jeli uygun alana döktükten sonra daha güzel görünüm elde etmek, denizisüslemek için kullanacağınız minyatür köprü, gemi gibi figürlere ve tabii zevkinize bağlı.
Uzun ömürlü olması için nelere dikkat etmelisiniz
Teraryumunuzun uzun ömürlü olması için dikkat etmeniz gereken etmenlere değinelim.Mesela su;Teraryumları nem dengesini gözeterek ihtiyaca göre sulamak gerekir, oldukça nemli bir ortama sahipolan teraryumlar çok fazla sulanmaya ihtiyaç duymazlar. Hatta fazla sulamanız bitki köklerininçürümesine neden olarak mikro ekosisteminizin bozulmasına ve yavaş yavaş bitkilerinizin ölmesinesebep olabilir. Teraryumunuzun camı nemleniyorsa muhtemelen fazla sulamışsınız demektir. Budurumda teraryumun kapağını bir müddet açık bırakmanız nem dengesini sağlamak adına faydalıolacaktır.Işık ve ısı;Teraryumunuzu direk güneşe doğru konumlandırmamanız gerekir aksi halde direk güneş ışığınamaruz kalan teraryumlardaki bitkiler yanabilir.Temizlik; Fazla miktarda çürüme ve mantarlaşma oluşursa çürüyen bitkiler mutlaka temizlenmelidir. Bu durumgenellikle teraryumun içindeki bitkilerin ihtiyacından fazla sulandığının göstergesidir. Çürüyen vekuruyan yaprakları temizlemeniz ve camın tozunu almanız estetik görüntünün sürekliliği için önemlietmenlerden biridir.Şafak'la "Bitki bakımı nasıl olur"?