Kakım, su kenarlarında, tarlalarda ve kırsalda yaşayan bir gelincik türü. Bacakları ve kuyruğu kısa ve vücudu uzun Sansargiller'den bir memeli türü. Kakımlar yazın kahverengi kışın ise beyaz posta bürünürler. Kışın beyaz posta büründükleri için gelincik denilen kakımlar Türkiye'de ve dünyada yaygın bir şekilde bulunuyorlar. Bulmacalarda da sık sık sorulan bir hayvan olan kakımlar sevimli bir görünseler de, etoburdurlar ve avlanırlar. Kakıma "as" ya da "ermin" de denmektedir. Latince tür ismi Mustela erminea olan büyük gelincik olarak da bilinen kakım, kaya aralıkları, taş yığınları ya da ağaç kovuğu gibi yerleri barınak olarak kullanıyor.

Kakım türünün özellikleri

Kakımlar 17–33 santimetre boyunda, kuyruğu ise 4cm civarında olan bir memelidir. Kakımların ön ayakları 2 cm, arka ayakları ise 4 cm civarında olmaktadır.  Ağırlıkları 40-360 gram arası değişen kakımların erkekleri dişilere göre daha büyüktürler. Her adımında yaklaşık 20 cm yol alan kakım, hızlandığında bunu 50 cm'e çıkarabilir. Kakımların beş parmağı bulunur ancak ayak izinde 4 parmak görünür.

Fotoğraf: British Stoat

Kakımlar etobur ve predatör canlılardır. Yani avlanırlar. Genelde fare, tavşan, sivri fare gibi küçük memelilerle beslenirler. Bunlarla birlikte kuş, balık, kertenkele gibi canlıları da avladıkları olur. Kakımların avlanma davranışı genelde hava karardıktan sonra gözlemlenir. Koklayarak ve seslere göre avlanan kakım avlanırken arka ayakları üzerinde dikilirler. Avını tespit ettikten sonra sessizce yaklaşıp ensesinden ısırırarak öldürür ve sığınağına götürür. Kakım ve gelinciklerin avlarının kanını emdiğine dair asılsız inanışlar bulunur. Aslında ne gelincikler ne de kakımlar avlarının kanlarını emmezler. Sadece öldürmek için enselerinden ısırırlar.

Kakımlar kuzey yarım küreye özgü bir türdür. Amerika kıtasının kuzey bölgeleri, Görland, Japonya, Avrasya'nın kuzey bölgelerinde sıkça bulunur. Kuzey enlemlerinden subtropikal bölgeye kadar yayılış gösterir. Bununla birlikte insanlar göçle birlikte kakımları Avustralya'ya ve Yeni Zelanda'ya götürmüştür. Doğal dağılım göstermediği bu alanlarda kakımlar üremiş ve çevre sorunu oluşturmuştur. Kakımların dünya üzerindeki popülasyonları ve korunma durumu IUCN'nin Kırmızı Listesi'ndeki kakım maddesinde incelenebilir.

Kakım post rengi

Yaz aylarında ve kış aylarında farklı görünür ve post rengini değiştirir. Genelde kış aylarında kış postuna bürünür ve tüm kılları beyaz olurken yazın sırtı kahverengi olur. Ancak sıcak bölgelerde sadece yaz postuyla yaşayabilir. Devamlı soğuk iklim olan kuzey bölgelerde ise devamlı kış postu olan beyaz postla yaşadıkları görülür. Kakımların postlarındaki bu renk değişimi çevresel etken olan sıcaklığa göre kıllarının değiştiğini gösterir. Yani kıl rengiyle ilgili genler sıcakta farklı soğuk iklimde farklı şekilde post rengine bürünmesini sağlamaktadır. Ancak kakım türünü bilmeyen insanlar bazen kış postuna bürünmüş beyaz renkli kakımları farklı bir canlı türü sanabilirler. Ancak sadece post rengi değişmiştir.

Zimova, M., Hackländer, K., Good, J. M., Melo‐Ferreira, J., Alves, P. C., & Mills, L. S. (2018). Function and underlying mechanisms of seasonal colour moulting in mammals and birds: what keeps them changing in a warming world?. Biological Reviews, 93(3), 1478-1498.

HABER: Beyaz gelincik bir tür değil! 

Kış mevsiminde beyaz posta bürünen kakımların kuyruk uçlarıysa siyah olarak kalır. Bu bakımdan bayağı gelincik türünden farklıdır. Bu siyah kuyruk ucu sayesinde, kışın tamamen beyaz olan bayağı gelincikten kolaylıkla ayırt edilebilir.

HABER: Bu gelincik ne yapıyor?

Leonardo Da Vinci Kakımlı Kadın

Kakım ya da gelincik Ortaçağ ve sonrasında evcil hayvan olarak sahiplenilen bir hayvan olup, asillik ve saflıkla eşleştirilmiştir. Bununla birlikte postu kürk yapımında kullanılmıştır. Rönesans döneminde gelincik pek çok tabloda ifade edilmiştir. Kakımın en meşhur olduğu eser ise Leonardo Da Vinci'nin 1483-1490 yılları arasında yaptığı "Kakımlı Kadın" ya da "Erminli Kadın" (Dama con L'ermellino) olarak bilinen dört kadın portre çalışmasından biridir.

Leonardo Da Vinci'nin tablosundaki kakım kış postundadır yani beyazdır.

Kaynaklar

Głuchowska, L. The» Lady with an Ermine «by Leonardo da Vinci.

Powell, R. A., & King, C. M. (1997). Variation in body size, sexual dimorphism and age-specific survival in stoats, Mustela erminea (Mammalia: Carnivora), with fluctuating food supplies. Biological Journal of the Linnean Society62(2), 165-194.