Japon hükümeti, Uluslararası Doğrusal Çarpıştırıcı'ya (International Linear Collider / ILC) henüz ev sahibi olamayacağını açıkladı.Uluslararası Doğrusal Çarpıştırıcı, deneysel olarak doğrulanması zor parçacıkların özelliklerini belirlemek için yeterli miktarda Higgs bozonu (kütleleri olmayan atomlara kütle kazandıran mekanizma) üretmeyi amaçlayan bir proje. ILC, 100 farklı üniversite ve laboratuvardan bin bilim insanı ve mühendise çalışma alanı sağlayacak. Daha önce Japonya, Avrupa (CERN) ve ABD (Fermilab), ILC'ye destek vereceklerini açıklamışlardı.Parçacık fiziği üzerine araştırmaların çoğunluğu CERN'de ve ikinci olarak da Fermilab'da yapılıyor. Yeni inşaa edilecek çarpıştırıcı ile Higgs Bozon’u hakkında daha ayrıntılı bilgiler elde edilecek. Higgs Bozon’unun diğer parçalarla ilişkisi de ortaya çıkarılabilecek.Japonya Eğitim, Kültür, Spor, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı (MEXT), ILC'yi henüz yapamayacaklarını açıkladı. Bakanlık yetkilileri toplantıda, “MEXT, ILC projesine ilgi duyuyor ancak ILC'yi diğer hükümetlerle tartışmaya devam edecektir.” ifadelerini kullandı. Böylece Japonya hükümeti, ILC'ye sadece bir aday olduğunu gösterdi.Avustralya Melbourne Üniversitesi'nde fizikçi olan ICFA Başkanı Geoffrey Taylor, “İnsanlar, Japonya'nın ILC'ye ev sahipliği yapmak istediğine dair bir açıklama olacağını umuyorlardı.” diyerek hayal kırıklığını dile getirdi. ICFA Başkanı Taylor, Japonya'nın kesin bir karar vermeyip süreyi uzatmasının sonucunda yeni rakiplerin ortaya çıkacağını da düşünüyor.
Maliyeti yüksek ama kalkınmaya etkisi büyük
Aralık 2018’de, Japonya Bilim Konseyi'nde (SCJ), 7.5 milyar dolarlık makine maliyeti ve teknik sorunların ILC'ye ev sahipliğine engel olacağı konuşuldu. O zamandan beri bölgesel politikacılar, endüstriyel lobiciler, sivil gruplar ve ticaret odaları, 2011 depreminin ve tsunaminin etkilediği bölgede ekonomik kalkınmayı teşvik edeceğini umdukları bu projeye ev sahipliği yapmayı savunuyorlar. Bu büyük projeye ev sahibi olacak ülke, kalkınma açısından büyük avantajlar elde edecek.Kaynak; Science Mag
