Issız ada nedir? İnsanların olmadığı, binaların olmadığı sadece vahşi doğanın kendini gösterdiği bir kara parçasıdır. Dünyaki en ıssız ada ise Henderson Adası.
Henderson Adası (24°20′G, 128°19′B) Pasifik Okyanusu'nun güneyinde bulunan Pitcairn Adalar Grubu'nda bulunuyor. Adaya en yakın ana insan yerleşimi ya da endüstriyel oluşum 5000 km yakında bulunmakta. İnsanlara uzak konumuyla insan etkisine en kapalı olan bu ada UNESCO Dünya Mirası listesinde yer almakta.
Henderson, ıssız ada araştırmacıları şaşırttı!
Yapılan son araştırma gezisi dünyaki en ıssız ada olan Henderson Adası'nın dahi insan etkisinden uzaklaşamadığını gösterdi. Jennifer Lavers ve Alexander Bond 2015 yılı yaz aylarında Henderson Adası'na araştırma gezileri düzenlediler. Bu araştırma gezilerinin ilkinde sahildeki plastik yığınlarını görünce şaşırdılar.
Daha sonra ise transekt ve kuadrat metodları ile sahildeki mikro ve makro atıkları örneklediler. Yaptıkları çalışma ortaya inanılmaz bir sonuç ortaya çıkardı. Dünya'nın herhangi bir noktasından çok daha fazla plastik ve çöpün bu adada biriktiğini buldular. Metrekareye ortalama 671 tane plastik atık düşerken, adadaki toplam plastik çöpünün 17.6 ton olduğu tahmin ediliyor.
Balıkçı ağlarına takılmış deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ya da hindistan cevizi evinden çıkıp modaya ayak uyduran ve yeni ev olarak artık plastikleri kullanan sahil yengeci ( Coenobita spinosa ) adadan en dikkat çeken görüntüler arasında.
Bu çalışma dünyadaki plastik üretimi ve tüketiminin hangi boyutlara ulaştığını göstermesi açısından büyük bir öneme sahip. Çünkü insan etkisine bu kadar uzak bir ıssız ada bile bu kadar fazla miktarda plastik atığı barındırıyor. Bu durum insanın doğaya verdiği zararının boyutlarını göstermekte.
Plastik çöplüğü: Okyanuslar
Endüstriyel plastik üretimi 1950'lerden itibaren hızla arttı. 2014 yılında 311 milyon ton plastik üretildi. Plastik, geri dönüşümü sağlanmadığı takdirde doğada bozunması zor bir malzeme ve ciddi bir kirlilik yaratmasıyla dikkatli çekiyor. Üretilen plastikler ve plastik atıklar yanlışlıkla ya da bilinçli bir şekilde su kanallarına, derelere, nehirlere ve denizlere karışıyor.
Daha sonra akıntılar ve rüzgarın etkisi ile plastikler okyanuslara sürükleniyor ve okyanus yüzeyinde birikiyorlar. Fiziksel etkiler ve fotodegredasyonla daha küçük parçalara ayrılan bu plastikler metropolitan alanların çok uzağında okyanusların yüzeyini kaplamış durumda. Okyanuslarda beş trilyondan daha fazla plastik parçacık okyanus yüzeyinde bulunmakta ve giderek sayıları artmakta. Bu durum, plastiğin önemli bir çevre problemi olarak öne çıkmasına sebep olmakta.