İlk kadın pilotlar, erkeklere özgü bir alan sanılan pilotlukta çok tanınmasa da pek çok ilke ve başarıya imza atmışlardır. Hem de erkek meslektaşlarının yaptığı işi eksiksiz olarak yaptıılar. "Erkek işi" kalıbını yıkan bu güçlü kadınların ilklerini biliyor musunuz? 8 Mart Emekçi Kadınlar Günü vesilesiyle bu yıl Bilimma haber sitesi olarak ilk kadın pilotlar kimler araştırdık.Dünya havacılık tarihini incelediğimizde, ilk kadın pilot kim sorusunun cevabını Paris doğumlu Raymonde de Laroche olarak görüyoruz. Laroche, 1910 yılında resmen dünyanın ilk kadın pilotu ilan edilmiştir. Raymonde de Laroche, gençlik yıllarında aktrist olarak sahnelere çıkmış olsa da biz onun adını, daha sonradan yöneldiği havacılık tarihinde görüyoruz.Fransız Therese Peltier, 1908 yılındaki uçuşuyla aslında ilk uçan kadın pilottur ama haberin devamında okuyacağınız Bedriye Tahir Gökmen gibi Peltier de uçmanlığını belgeleyememiştir.Dünyanın ilk kadın savaş pilotu unvanı ise kimi kaynaklara göre Sabiha Gökçen'e, kimi kaynaklara göre ise 1. Dünya Savaşında keşif uçuşları yapan Rus prenseslerinden Eugenie Shakhovskaya aittir. Bu konuda farklı kaynaklardan, farklı görüşler sunulmaktadır.
Atlas Okyanusu'nu tek başına geçti
Dünyanın en ünlü kadın pilotları arasında başı çeken isim ise Atlas Okyanusu'nu tek başına geçen ilk kadın pilot olan Amelia Mary Earhart'tır. Earhart, çocukluk ve gençlik yıllarındaki basketbol, araç tamiri gibi ilgi alanlarıyla cinsiyet kalıplarına karşı gelmiştir. Earhart, I. Dünya Savaşı sırasında hemşirelik yapmış ve uzun bir süre pilotların eğitimini izlemiştir. Columbia Üniversitesi'nde öğrenciyken ilk uçuşunu yapan Earhart, 1921 yılında havacılık eğitimine başlamıştır.Earhart pilotluğunun yanı sıra yazarlık da yapmıştır ve uçuş tecrübelerini anlattığı kitapları (Last Flight gibi) çok satanlar listesinde yer almıştır. 2 Temmuz 1937'de Fred Noonan ile uçuş yapan Amelia Earhart'ın, kule ile irtibatı kesilmişti. Kendisinden bir daha haber alınamamış ve bedeni de bulunamamıştı. Geçtiğimiz yıl, "Amelia Earhart ve Nikumaroo Bones" başlıklı araştırma yazısında, Hawaii civarlarında bir adada o yıllarda tespit edilen ama kime ait olduğu belirlenemeyen kemiklerin, Earhart'a ait olduğu yazıldı ve bu gizem böylece çözüldü.
Türkiye'nin ilk kadın pilotları ve zorluklarla dolu yaşamı
Ülkemizde ise Bedriye Tahir Gökmen, ilk kadın pilotumuzdur. Gökmen, 1932 yılında Vecihi Hürkuş’un kurduğu ilk Türk sivil havacılık okulu 'Vecihi Sivil Tayyare Mektebi'ne kayıt olmuştur. Bedriye Tahir Gökmen, okuldaki 13 öğrenci arasında tek kadın olmasının tuhaf karşılanmasına ve memur olduğu için kurum çalışanlarının tepkisine rağmen başarıyla okulunu bitirmiştir. 1933 yılında brövesini almıştır.Ancak Gökmen'in hayatındaki zorluklar bunlarla da sınırlı değil. Çalıştığı kurum Bedriye Hanım'a ceza vermek istemiştir ama bu durumu Hava Kurumu engellemiştir. Mezun olduktan sonra pilotluk yapmak için sınava başvurmuş, okulun tek uçağı kırım geçirdiği için hizmet dışı kalmıştır. Bu sebeple sınav olamayan Gökmen'in pilotluk kariyeri sonlanmıştır. Gökmen, memur olarak görev yaptığı kurumdan da çıkartılmıştır ve hayatının devamı hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.
Uçan ilk kadınımız; Belkıs Şevket Hanım
Gökyüzündeki ilk Türk kadın havacı Belkıs Şevket Hanım, 1 Aralık 1913 tarihinde ilk uçuşunu yapmıştır. Belkıs Hanım aynı zamanda aktivisttir. 2. Meşrûtiyetin ilanından sonra, Donanma Cemiyeti tayyare ve gemi alma konusunda büyük bir bağış kampanyası başlattı. Müdafayı Hukuku Nisvan (Kadın Hakları Koruma Derneği) kurucularından olan Belkıs Şevket Hanım, bağışa destek vermek için 1 Aralık 1913 tarihinde, Fethi Bey’in idare ettiği Osmanlı isimli Deperdussin’e (savaş uçağı) bindi ve İstanbul semalarında uçtular. Bu uçuş sırasında bağışa destek için propaganda kartları attılar.
İlk Kadın Hava Şehidimiz; Eribe Kartal Hürkuş
Eribe Hürkuş, 1936 yılının Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında gösteri atlayışı yaparken hayatını kaybetti. 29 Ekim 1936'da 18 yaşındaki genç paraşütçü Eribe Hanım, 600 metre yükseklikten gösteri atlayışını yaptı. Fakat Eribe Hanım’ın paraşütü açılmadı ve genç paraşütçü yere düştü. Kazadan sonra hastaneye kaldırılan Eribe Hürkuş hayatını kaybetti ve ilk kadın hava şehidi olarak anılmaktadır.
İlk Kadın Savaş Uçağı Pilotu; Sabiha Gökçen
Sabiha Gökçen, Rusya’da aldığı planör eğitiminden sonra yurda dönmüş ve 1937 yılında Eskişehir’de Hava Okulu’ndan mezun olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün manevi kızı olma şerefine nail olan Gökçen, Ulu Önder'in de teşvikiyle 1.Tayyare Alayı’nda altı aylık harp uçuş eğitimi görmüş ve ardından da Trakya Manevralarına ve Dersim Harekatına katılmıştır. Bu uçuşları sonrasında sadece ülkemizin değil dünyanın da ilk kadın savaş pilotu ünvanını almıştır. Gökçen, kariyeri boyunca 8 bin saat civarı uçuş gerçekleştirirken bunlardan otuz ikisi muharebe göreviydi.
İlk kadın paraşütçü; Yıldız Uçman
1919 Selanik doğumlu olan Yıldız Uçman, Sabiha Gökçen tarafından yetiştirilen Edibe Subaşı, Nezihe Viranyalı ve Sahavet Karapas'ın da olduğu dört kadın pilottan biridir. 1935 Ağustos’unda, Ankara’da Türk Hava Kurumu’na bağlı "Türk Kuşu" okuluna kayıt olmuştur. Eylül 1935’te, Türk Kuşu’nun Ergazi alanında paraşütle atlama gösterilerinde Yıldız Uçman, R-5 bombardıman uçağına bindi. Uçman atlayışını yaptı ve ilkler arasına girdi.
İlk kadın pilotlardan İlk kadın filo komutanına...