İlk büyük insansı maymunlar yavaş pişirici kullanmış olabilir mi? Yaklaşık 1 milyon 800 bin yıl önce, taşları kullanarak kaplıcalarda yavaş pişirme yöntemiyle yemek pişirmiş olabilir. Kuzey Tanzanya'da keşfedilen kaya örneklerinde bulunan moleküller, buna işaret ediyor. İlk büyük insansılar kaplıcalardan yavaş pişirici yapmış olabilir. Bilim insanları, Kuzey Tanzanya'daki yarık vadisi Olduvai Boğazı'nda eski iklimin nasıl göründüğünü araştırmak için tortu toplarken bir keşfe imza attı. Yaklaşık 1 milyon 800 bin yıl önce yaşamış olan insan ataları, o dönemde hidrotermal kaynaklarla kaplı alanda taşları kullanarak yavaş pişirme yöntemiyle yemek pişirdiler. Bölgede, antik hayvan kalıntıları ve insan ataları tarafından üretilen taş eserler bulundu. Bu ilk hominidler (büyük insansı maymunlar), yemeklerini pişirmek ve kaynatmak için bu kaplıcaları yavaş pişirici gibi kullanmış olabilir mi?Tanzanya'daki Olduvai Boğazı, dünyamızın en önemli paleoantropolojik alanlarından biridir. Bölge, insan evrimine ve ilk insanların yaşamlarına ışık tutacak türden keşiflere ev sahipliği yapıyor. 2016 yılında, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve İspanya'daki Alcala Üniversitesinden arkeologlar, Olduvai Boğazı'nda araştırma yapıyorlardı. Ekip, 1 milyon 700 bin yıllık olduğu tahmin edilen 3 kilometre uzunluğundaki açık kaya katmanından tortu topladı. Sadece birkaç santimetre aşağısında 1 milyon 800 bin yıl önce çökelmiş (tortulaşmış), belirgin şekilde farklı bir koyu renge sahip kil tabakasını fark ettiler. Tortu katmanları arasındaki bu gözle görülür farklılık, 1,7 ila 1,8 milyon yıl önce çevrede ani bir değişime işaret ediyor. Önceki analizler, Doğu Afrika'nın kademeli olarak kuraklığa uğradığını göstermişti.

Tom Björklund

"Yavaş pişirici" ve 80 °C ve üzerinde yaşayabilen bakteri; Thermocrinis ruber

Yavaş pişirici gibi kullanılmış olabileceğini düşündükleri bölgeden örneklerde ilginç bakterilerin izlerine rastlandı. Bu bakteri bu bölgenin önceden bir kaplıca olabileceğini işsret ediyor. MIT ve Kopenhag Üniversitesinden Marie Sklodowska-Curie bursiyeri ve çalışmanın da baş yazarı Ainara Sistiaga, Olduvai Boğazı'ndan bazı kaya örneklerini MIT'deki Summons Lab'a incelemek için getirdi. Sistiaga'nın analizleri, epikutiküler balmumu kalıntısı içeren lipitleri ortaya çıkardı. Çökeltilerde bulunan lipitlerin bir kısmı, bitkisel değildi. Bu lipitler, belirli bir bakteri grubuna aitti; Yellowstone Milli Parkı'ndaki kaplıcalarda yaşayan bakterilerden. Bu tür bir bakteri olan Thermocrinis ruber, kaplıcaların çıkış kanallarında bulunan bakteriler gibi yalnızca çok sıcak sularda yaşar. Çoğu bakteri, 80 derecenin üzerinde kaynatırsanız ölür ancak Thermocrinis ruber, yalnızca sıcaklıklar 80 santigrat derecenin üzerinde olduğunda gelişir.Araştırmacılar, Olduvai Boğazı'ndan getirilen örneklerde tespit edilen bakterinin bu tür bir bakteri olabileceğini işaret ediyor. Olduvai Boğazı'ndaki antik lipitler, günümüz kaplıcalarında yaşayabilen bakterilere benzer antik bakteriler tarafından geliştirildiyse, bu durumda kaplıcalar ve hidrotermal sular gibi yüksek sıcaklık özelikleri de 1,7 milyon yıl önce mevcut olabilir. Bu durumda hayvan kalıntılarının bulunduğu bu kaplıcanın yavaş pişirici gibi kullanılmış olabileceğine işaret ediyor.

İnsan ataları kaplıcada doğal yavaş pişirici gibi yemek pişirmiş olabilir

Yavaş pişirici gibi sıcaklık sağlayan kaplıcalar yemek pişirmek için kullanılmış olabilir. Araştırmacılar, bölgede yaşamış olan hominidler tarafından tüketildiği düşünülen hayvanların kalıntılarını ve taş eserlerin zenginliğini göz önünde bulundurarak, kaplıcaların yemek pişirmek için kullanılmış olabileceğini düşünüyor. Hominidler tarafından avlanıp doğranmış hayvan etleri, onları lezzetli hale getirmek için kaplıcalara batırılmış olabilir. Bu kaplıcaların sağladığı sıcaklıkla yavaşça pişen etleri yemek çiğ yemekten daha kolay sindirim sağlamış olabilir. Hatta zaman zaman hominidlerin işlerini kolaylaştıracak şekilde hayvanlar bu kaplıcalara düşmüş bile olabilir. Sistiaga, "Suya düşen bir antilop varsa neden yemeyesiniz ki?" diyor.

Hominidler kaplıcaları gerçekten yavaş pişirici gibi kullandı mı? Yapılan analizler bunun mümkün olduğunu gösteriyor. Ancak net olarak bu hominidler yavaş pişirme metodunu uygulamıştır demek mümkün değil. Tüm bu analizler, geçmişe yönelik araştırmalar sürerken eski insansı büyük maymunların yemeklerini pişirmek için kaplıcaları kullandığından emin olmak neredeyse imkansız.Kaynak;

Sistiaga, A., Husain, F., Uribelarrea, D., Martín-Perea, D. M., Ferland, T., Freeman, K. H., ... & Summons, R. E. (2020). Microbial biomarkers reveal a hydrothermally active landscape at Olduvai Gorge at the dawn of the Acheulean, 1.7 Ma. Proceedings of the National Academy of Sciences.