HIV virüsü canlı hayvanların genomundan tamamen temizlenebildi. Çalışmayı Temple Üniversitesi'ne bağlı Lewis Katz Tıp Fakültesi ile Nebraska Üniversitesi Sağlık Merkezi'nden bir grup araştırmacı yaptı.Mevcut HIV terapilerileri olan antiretroviral terapi (ART), HIV replikasyonunu baskılayarak üremeyi durdurabilir. Ancak bu terapi, virüsü vücuttan silemiyor. Bu yüzden de ART'leri ömür boyu kullanmak gerekiyor. Çünkü uygulamanın durdurulması halinde, HIV replikasyon yeteneğini koruduğundan dolayı üremeye devam ederek AIDS hastalığının gelişmesini sürdürür. Bilim insanları bu durumu, HIV’in, DNA’sını enfekte ettiği hücrenin DNA’sına entegre etmesine bağlıyor.Araştırmacılar, AIDS hastalığına sebep olan, kendini hızlı bir şekilde eşleyebilen ve yayılabilen HIV-1'in DNA’sını canlı hayvanların genomundan temizlemeyi başardı. Böylece ilk kez bu DNA bir canlıdan temizlenebildi. Ekibin bu başarısı, insanlarda HIV enfeksiyonlarının tedavi edilmesine ışık tutacağı şeklinde yorumlanıyor. Multidisipliner ve çok katmanlı çalışmalar immünolog, moleküler biyolog, virolog, farmakolog ve ilaç uzmanları tarafından yürütülüyordu. 2017 yılında ilk kez anlamlı sonuçlar alınmaya başlanmıştı.
HIV farelerin üçte birinden temizlenebildi
Lewis Katz Tıp Fakültesi'nden sinirbilimci Prof. Dr. Kamel Khalili, çalışmalarının sekanslar halinde uygulandığında gen değiştirme terapileri ve HIV replikasyonunu baskılama tedavilerinin, enfekte olan hayvanın hücre ve dokularından HIV’i silebildiğini söyledi.Dr. Khalili ve ekibi, ilk önce CRISPR-Cas9 yönteminden faydalanarak özgün bir gen değiştirme ve gen terapisini HIV'li DNA’lara ulaştırarak temizlemeyi amaçladı. Fareler üzerindeki deneylerde araştırmacılar, gen değiştirme uygulamasının enfekte hücrelerden HIV DNA’sının büyük fragmanlarının temizlenebileceğini gördü. Ancak gen değiştirme uygulaması HIV'i temizlemede tek başına yeterli değildi. Daha sonra Dr. Khalili ve ekibi, "long-acting slow-effective release (LASER)" ART terapisini kullandı. LASER ART, viral sığınakları hedefleyerek HIV replikasyonunu olabildiğince düşük seviyede ve uzun bir süre tutabiliyor. LASER ART, UNMC'de Farmakoloji Yardımcı Doçenti olan Dr. Gendelman ve Benson Edagwa tarafından geliştirildi.Modifiye edilmiş antiretroviral ilaçlar nanokristaller içerisine hapsedilerek HIV’nin olası olarak maksimum düzeyde dağıldığı dokulara ulaştırıldı. Bu noktalara ulaştıktan sonra uzun süre, o dokudaki hücrelerde kalabilen nanokristaller yavaş yavaş içlerindeki ilacı hücre içine saldı. Ekibin amacı, CRISPR-Cas9’un hücrelerden viral DNA’yı gen değiştirme ile temizlemesi için gereken zamanı kazandırmak; tam bir temizlik ve genomik arınmayı mümkün kılmaktı.Fikirlerini test etmek için insan T hücreleri üretebilen laboratuvar farelerini kullandılar. Böylece, HIV’ye yakalanmaya yatkınlığı olan hayvanlarda uzun vadeli viral HIV enfeksiyonu geliştirildi. Virüs, ART yöntemiyle mümkün olduğunca durdurulup kontrol altında tutulabildi. Enfeksiyon bir kez yerleştirildikten sonra, fareler LASER ART ve ardından CRISPR-Cas9 ile tedavi edildi. Tedavi süresinin sonunda, fareler viral yük açısından incelendi. Analizler, HIV bulaşmış farelerin yaklaşık üçte birinde HIV DNA'sının tamamen ortadan kaldırıldığını ortaya koydu.Dr. Khalili, çalışmanın hem CRISPR-Cas9 tekniğinin kullanılması hem de LASER ART metodu ile virüs baskılaması yapılması açısından türünün tek örneği olduğunu söyledi.Kaynaklar;NatureScience Daily