HIV için geliştirilen mRNA aşılarının klinik faz çalışmaları için başlama tarihi belirlendi. Covid-19 pandemisi ile birlikte ismine aşina olduğumuz aşı üreticisi ModernaTX, Inc. yanı sıra Uluslararası AIDS Aşı Girişimi (International AIDS Vaccine Initiative), San Antonio-Texas Üniversitesi, George Washington Üniversitesi, Fred Hutchinson Kanser Araştırma Merkezi ve Emory Üniversitesi’nin işbirliği içinde olduğu ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri kayıtlarına yapılan başvuruya göre , deneysel mRNA tabanlı HIV aşısının faz 1 deneyleri (15 Ekim 2021) gibi erken bir tarihte başlıyor.Faz 1 deneme çalışmalarının 18-50 yaş aralığında 56 katılımcı denek ile başlaması öngörülüyor. Faz 1 çalışmalarının 2023 ortalarına kadar sürmesi bekleniyor.mRNA aşılarının çalışma mekaniği kısaca; geleneksel aşıların “inaktif“ forma sahip, hastalık yapıcı özelliği zayıflatılmış yapı olmaktan çok, bağışıklık sistemini hastalık özelinde antikorlar üretmesi için uyaran ve sentezlemenin kılavuzluğunu yapan çalışma silsilesi şeklindedir.Bu yapısı ile yıllardır testleri süren mRNA aşılarının; HIV gibi hızlı enfekte eden ve hızla DNA yapısında mutasyonlara neden olan bir virüs için, Pfizer ve Moderna Covid-19 aşısı ile ilk defa insanlarda uygulanması ile başarılı antikor üretimi ve güvenlik konusunda bizlere sunduklarının potansiyeli keşfedildi.Moderna, “mRNA-1644 ve mRNA-1644v2-Core” olarak duyurduğu 2 farklı varyantı olan aşılar, insanlarda denenecek olan ilk HIV mRNA aşısı olacak.Denemelerin ilk etabında 4 grup yer alıp her iki grup aşı varyantından birini alacak şekilde başlayacak. Bu erken aşamada katılımcılar plasebo kontrol grubu olmadan ne aldıklarını bildikleri bir evre geçirecekler. Çünkü ilk aşamada aşının performansından ziyade temel bir bağışıklık tepkisi olup olmayacağından emin olunmak isteniyor.2020 yılında 37,6 milyon insan HIV ile enfekteydi ve 1,5 milyon insan aynı yıl içinde enfekte oldu. HIV başladığından beri 34,7 milyon kişi AIDS’e bağlı bir hastalık nedeni ile, 2020’de 690,000 kişi AIDS nedeni ile hayatını kaybetti. Global ölçekte bir çok ülkenin nüfusundan fazla olan enfekte kişi sayısı ve ölüm sayıları göz önüne alındığında, Covid-19 pandemisinin sebep olduğu mRNA aşılarının gelişimi ile kazanılan tecrübe, HIV enfeksiyonlarının bertarafında umut vadediyor.Kaynaklar:Current Status of HIV-1 Vaccines-https://doi.org/10.3390/vaccines9091026https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT05001373?term=mRNA&cond=HIV&draw=2#contactshttps://www.niaid.nih.gov/clinical-trials/selected-hiv-aids-clinical-trials
