Galileo Galilei: Dünya dönüyor

Galileo Galilei, "Dünya dönüyor!" ya da "E pur si muove" Latince'de "Ve yine de dönüyor" anlamına gelen bu cümleyle bizlere günlük hayatta ilham veren günümüz biliminin kurucularındandır. Rönesans döneminin en önemli bilim insanlarından biri olan Galileo Galilei, pek çok önemli icat ve keşif yapmış, bilim dünyasına büyük katkılarda bulunmuş bir figürdür. Onun yaşamı ve çalışmaları bilimin ve insanlığın gelişimine büyük etkilerde bulunmuştur. Galileo Galilei'nin hayatı ve katkılarını 6 maddede ele alıyoruz:

Galileo Ölmeden Önce Ne Dedi? Dünya dönüyor ne demek?

Galileo, ölüm döşeğindeyken "E pur si muove" ifadesini kullanmıştır. Bu ifade Latince'de "Ve yine de dönüyor" anlamına gelir. Bu söz Dünya'nın dönüşünü savunduğu teorinin arkasında durduğunu ve inancından vazgeçmediğini ifade etmek için söylediği belirtilir.Galileo Galilei'nin "E pur si muove" sözü hayatının son dönemindeki zorlu yaşamı ve bilimsel görüşlerinin kilise tarafından reddedilmesine işaret eden önemli bir anektodtur.Galileo Dünya'nın Güneş etrafında döndüğü teorisini savunması nedeniyle Katolik Kilisesi ile karşı karşıya gelmiştir. 1616 yılında, kilise heliosantrik modeli "sapkın ve yanlış" olarak ilan etti ve Galileo'yu bu görüşleri yaymaktan vazgeçmeye zorlamıştır. Ancak Galileo teorisinin doğruluğuna olan inancından vazgeçmemiş ve 1632 yılında "Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo" (İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog) adlı eserini yayımlamıştır. Bu eserde heliosantrik modeli savunmuş ve Ptolemaik modeli eleştirmiştir.

Kilise, Galileo'nun bu eserini "dini öğretileri çürütmeye yönelik" olarak görmüş ve onu sapkınlıkla suçlamıştır. Bu nedenle Galileo, 1633 yılında Roma'da Papa XIV. Urbanus'un olduğu mahkemede yargılandı ve Galileo'ya heliosantrik modeli savunma yasaklandı. Bununda ötesinde Galileo özür dilemeye ve teorilerinden vazgeçmeye zorlandı.Galileo, bu zorlu sürecin ardından ev hapsine mahkum edildi ve sağlık durumu kötüleşti. 8 Ocak 1642'de yaşamını yitirdi. Ölüm döşeğindeyken söylediği "E pur si muove" ifadesi "Ve yine de dönüyor" ya da "Dünya dönüyor" sözü yıllar sonra da insanların yolunu aydınlatmış, bilim dışında şarkılardan, edebi eserlere pek çok yerde kendine yer bulmuştur. Bu söz Galileo'nun Dünya'nın Güneş etrafında döndüğüne olan inancından vazgeçmediğini ve teorisini savunmaktan vazgeçmediğini ifade etmek için söylediği söylenir. Bu söz aynı zamanda bilimsel düşünce özgürlüğünün ve sorgulamanın önemini vurgular.Galileo'nun ölümü, bilimsel görüşlerinin kilise tarafından reddedilmesine ve baskılara rağmen inancından vazgeçmeyen bir bilim insanının yaşamının sona erişini sembolize eder. Galileo'nun katlandığı zorluklar sonraki nesiller için bilimsel özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin bir parçası olmuştur.

"Bir insanı herhangi bir şeyi öğretemezsiniz; sadece onun içinde keşfetmesine yardımcı olabilirsiniz." - Gelileo Galilei

Galileo Galilei Kimdir ve Neyi Keşfetmiştir?

Galileo Galilei, 15 Şubat 1564 tarihinde Pisa, İtalya'da doğmuş bir İtalyan bilim insanıdır. Astronomi, fizik ve matematik alanlarında önemli çalışmalar yapmıştır. En bilinen icadı, 1609 yılında teleskopu geliştirerek gökyüzünü daha ayrıntılı inceleme imkanı sağlamış olmasıdır. Galileo Galilei Geliştirdiği teleskopla Ay'ın yüzeyindeki kraterler, Jüpiter'in uyduları ve Satürn'ün halkaları gibi pek çok gözlemi yapabilmiştir.

Galileo Fizik Bilimine Katkıları Nelerdir?

Galileo, eğik düzlem deneyleriyle cisimlerin serbest düşme hareketini incelemiş ve bu hareketin tüm cisimler için aynı ivme ile gerçekleştiğini göstermiştir. Bu, modern fiziğin temellerinden biridir ve yerçekimi yasasının gelişmesine katkıda bulunmuştur. Ayrıca hareketin devamlılık ilkesi konusundaki çalışmaları, Newton'un hareket yasalarının oluşturulmasında etkili olmuştur.

Galileo Nasıl Çalışmalar Yapmıştır?

Galileo gözlem ve deneylere büyük önem veren bir bilim insanıydı. Kendi tasarladığı teleskopu kullanarak gökyüzündeki nesneleri inceleyerek gözlemlerini kaydetmişti. Eğik düzlem deneyleri gibi fiziksel deneyler yaparak bilimsel yöntemi benimsemeye öncülük etmiştir. Galileo dönemindeki pek çok yanlış inanışı ve Aristoteles'in görüşlerini sorgulamıştır.

Dünya Dönüyor Diyeni Kim?

Galileo, ölüm döşeğindeyken "E pur si muove" yani tam çevirisiyle "Ve yine de dönüyor" bir diğer deyişle "Dünya dönüyor." ifadesini dile getirmiş ve heliosantrik sistemi vurgulamıştır. Galileo, günümüzde kabul gören heliosantrik modelin savunucularından biridir. Yani Güneş'in etrafında dönen Dünya'nın Güneş Sisteminin bir parçası olduğunu iddia etmiştir. Bu görüşü, o dönemdeki kilise ve bilim otoriteleri tarafından kabul görmemiştir. Galileo, dini ve siyasi baskılara maruz kalmıştır.Galileo'nun astronomi alanındaki çalışmalar, o dönemde egemen olan ve Katolik Kilisesi tarafından desteklenen Ptolemaik modeli sorgulamış ve yerine heliosantrik (Güneş merkezli) modeli savunmuştur.Ptolemaik model, Antik Yunanlı astronom Ptolemy tarafından geliştirilmiş ve genel olarak Ortaçağ boyunca kabul görmüş bir modeldi. Bu modele göre, Dünya evrenin merkezinde bulunuyor ve tüm gök cisimleri, Dünya etrafında dönüyordu. Ancak bu modele dayalı gözlemler, bazı gezegenlerin geriye doğru hareket etmesi (retrograd hareket) gibi açıklanamayan fenomenlerle karşılaşıyordu.Galileo 1609 yılında kendi tasarladığı teleskopu kullanarak gökyüzünü gözlemlemeye başladı. Bu teleskop ile yaptığı gözlemler sonucunda, Jüpiter'in etrafında dönen dört uydusu olduğunu keşfetti. Bu, Dünya dışında dönen bir nesnenin varlığını gösteren ilk gözlem oldu ve Ptolemaik modeli sorgulayan önemli bir kanıt olarak kabul edildi.Ayrıca Galileo Venüs'ün farklı evrelerinin gözlemlenmesiyle de Dünya'nın Güneş etrafında döndüğüne dair kanıtlar sunmuştur. Eğer Venüs, Dünya çevresinde dolanıyorsa, onun farklı evreler geçirmesi gerekiyordu, ki bu da Galileo'nun gözlemleriyle doğrulandı.Ancak Galileo'nun bu bulguları, o dönemin Katolik Kilisesi ve bilim otoriteleri tarafından kabul görmemiş ve hatta tehlikeli olarak değerlendirilmiştir. Kilise, bu teorinin dini inançları tehdit ettiğini düşünmüş ve Galileo'yu dini ve siyasi baskılara maruz bırakmıştır. Galileo sonunda Kilise'ye boyun eğmek zorunda kalmıştır.Galileo'nun Dünya'nın Güneş etrafında döndüğünü savunması, modern bilimin doğuşuna ve heliosantrik modelin kabul edilmesine önemli bir katkı sağlamıştır. Bu teorinin doğruluğu daha sonra Kepler ve Newton gibi bilim insanları tarafından daha fazla kanıtlanmış ve kabul görmüştür. Galileo Galilei, modern astronomi ve bilimin temellerini atmıştır.

Galileo'nun Bilime ve İnsanlığa Katkısı Nedir?

Galileo Galilei'nin bilime ve insanlığa katkıları büyük ölçüde kabul görmüş, modern bilimin temellerine katkıda bulunmuştur. Deney ve gözlem temelli bilimsel yöntemi öne çıkararak bilim anlayışını kökten değiştirmiştir. Ayrıca Güneş merkezli evren modelinin savunucusu olması, sonraki nesiller için büyük bir ilham kaynağı olmuştur. Newton, Einstein gibi diğer nice dahinin önünü açmıştır. "E pur si muove" tam çevirisiyle "Ve yine de dönüyor" bir diğer deyişle "Dünya dönüyor." ifadesiyle günümüzde yine ilham kaynağı olmaya devam etmektedir.Galileo Galilei'nin yaşamı ve çalışmaları, bilimin evrimi ve insanlığın dünya görüşünün değişimi üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Onun cesaretli ve sorgulayıcı yaklaşımı, bilimsel düşünceye ve insan bilgisinin genişlemesine katkıda bulunmuş ve bilim dünyasında bir efsane olarak hatırlanmaktadır.

Kaynaklar:Howard, S. (2009). EPPUR SI MUOVE. Journal of the Washington Academy of Sciences, 95(4), 1-11.