Galileo Galilei, 15 Şubat 1564 tarihinde İtalya’nın Pisa Şehrinde dünyaya gelmiş, 8 Ocak 1642’de 77 yaşında Arcetri İtalya’da hayata gözlerini yummuştur. Astronomi, Fizik ve matematik alanında çalışmış olup modern fizik için çok önemli atılımlar gerçekleştirmiştir. Rönesans Döneminin bilimsel devriminde yeri büyüktür.
Galileo Galilei Kimdir?
Galileo Galilei astronomdur. Modern fiziğin babası olarak anılır. Rönesans döneminde bilimin gelişmesinde önemli katkıları vardır. Venüs’ün teleskopik incelemesi, Jüpiter’in uydularının keşfi gibi önemli çalışmalarda bulunmuştur. Güneş merkezli sistemi savunmuş ve bunun üzerine eserler vermiştir. Ancak Engizisyon tarafından yargılanmış ve fikirlerinden caymaya zorlanmıştır. Ayrıca ev hapsine mahkum edilmiştir.
Hayatı
Galileo Galilei 1564 yılında Pisa’da doğmuştur. 1370-1450 yılları arasında Floransa’da yaşayan doktor, siyasetçi ve üniversite profesörü olan büyük büyük dedesi Galileo Bonaiuti’nin ismi verilmiştir. Galileo gençliğinde babasının teşviği ile Pisa Üniversitesinde tıp eğitimi almaya başlamıştır.
Ancak daha sonra matematik ve doğa felsefesine yönelen Galileo, Floransa’daki Accademia delle Arti’de de çalışmış ve sanat ile de iç içe olmuştur. 1589’da Pisa Üniversitesinde Matematik Bölüm Başkanı olan Galileo, daha sonra Padova Üniversitesinde 1610 yılına kadar geometri, mekanik ve astronomi eğitimi vermiştir. Bu dönemde temel bilimlerde ve uygulamalı bilimlerde pek çok keşif ve buluş gerçekleştirdi.
Galileo Galilei'nin teorileri ve Güneşmerkezli Teoriler
Güneşmerkezli teoriler Galileo'nun bilimsel hayatının önemli dönem noktalarından birini oluşturmaktadır. Galileo döneminde genel olarak dünyamerkezli sistemler kabul görmekteydi ve güneşmerkezli sistemler göz ardı ediliyordu. Nicolaus Copernicus, güneşmerkezli sistemleri tekrar güncel bir tartışma konusu haline getirmişti. Ancak, İncil’in dünyamerkezli teorileri savunduğu dillendiriliyor ve kimse Papalığa karşı gelmek istemiyordu. Ancak Galileo, güneşmerkezli sistemin İncil’e karşı çıkmadığını dile getiriyordu. İncil’in yanlış yorumlanmış olabileceğini öne sürüyordu.
Ancak Galileo’nun bu görüşleri Roma Engizisyonuna ulaştı. Galileo ile ilgili en önemli suçlama İncil’i tekrar yorumlamaya çalışmasıydı ve Trent Konseyine karşı bir duruş olarak değerlendirildi. Bu durum üstüne Galileo Roma’ya giderek kendini, güneşmerkezli görüşleri ve İncil’le ilgili fikirlerini savundu. Ancak Roma Galileo’ya fikirlerinden vazgeçmesi ve savunmaması için baskı uyguladı. Daha sonra Galileo 10 yıl boyunca konu hakkında sessiz kaldı. Bundan sonra fikirlerine dair kitap yazmasına izin verildi. Ancak tekrar Engizisyon tarafından kafirlikle suçlu bulundu ve ev hapsine mahkum edildi. Bu dönemde Galileo, daha önceden yaptığı çalışmalarını derledi ve “İki Yeni Bilim” eserini ortaya koydu. Bu eserde Galileo kinematik ve maddelerin kuvveti üzerine açıklamalar yazdı. Bu çalışması ile modern fiziğin babası olarak anıldı. Galileo, Jüpiter’in uydularını keşfetti ve bunlara Medici yıldızları ismini verdi. Ancak daha sonraki araştırmacılar Galileo’nun anısına Galileo Uyduları ismini verdiler.
Bunun yanı sıra Venüs’ün evrelerini gözlemleyen Galileo güneşmerkezcilik için önemli bir kanıt elde etmiş oldu. Galileo, ayrıca Satürn’ün halkalarını ve Neptün’ü de gözlemlemiştir. Samanyolu ve yıldız gözlemleri gibi pek çok astronomi çalışmasının yanı sıra, Galileo teknolojik olarak pek çok aleti geliştirdi. Bunlardan en önemlilerinden biri teleskop olmakla birlikte, askeri kullanım için bir pusula ve mikroskop benzeri bir alette bulunmaktadır.
Galileo hakkında az bilinenler
- Galileo, 1585'te üniversiteyi bırakmış ve kendi kendine matematik çalışmalarına devam etmiştir. Özel ders vererek para kazanmıştır.
- Teleskobu ilk bulan kişi değildir. Teleskobu ilk olarak Hollanda'daki optikle uğraşan Hans Lippershey geliştirmiştir.
- Galileo'nun 3 çocuğu vardır. İki kızını rahibe okuluna yerleştirmiştir. Oğlu ise tıp okumuştur.
- Galileo öldüğünde Santa Croce in Florence kilisesinin mezarlığına defnedilmiştir.
- Galileo'nun bir parmağının kemikleri, mezarından 1800'lerde alınmıştır ve şu anda İtalya'da Galileo Müzesi'nde sergilenmektedir.
- Vatikan, 1992'ye kadar Galileo'nun haklı olduğunu kabul etmemiştir.
- Galileo Güneş lekelerine teleskopla bakmıştır. Bu da kör olmasının sebeplerinden biri olarak düşünülür.
- Albert Einstein'in favoru bilim insanı Galileo'dur.
Gelileo'nun sözü Dünya dönüyor E pur si muove
Galileo'nun yaşamının sonlarına yaklaşırken kullandığı Latince "E pur si muove" ifadesi, "Ve yine de dönüyor" yani "Dünya dönüyor" anlamına gelir ve bu söz, Dünya'nın dönüşünü savunan inancını vurgulamak için kullanılmıştır. Bu ifade Galileo'nun yaşadığı zorlu döneme ve bilimsel görüşlerinin kilise tarafından reddedilmesine dair önemli bir göndermedir.Galileo Dünya'nın Güneş etrafında döndüğü teorisini savunduğu için Katolik Kilisesi ile çatışmıştır. Kilise heliosantrik modeli "sapkın ve yanlış" olarak ilan etmiş ve Galileo'yu bu görüşleri yaymamak için baskı altına almıştır. Galileo, teorisinin doğruluğuna olan inancını korumuş ve 1632'de "Dialogo sopra i due massimi sistemi del mondo" adlı eserinde heliosantrik modeli savunmuş ve Ptolemaik modeli eleştirmiştir.Kilise, Galileo'nun bu eserini "dini öğretileri çürütmeye yönelik" olarak değerlendirmiş ve onu sapkınlıkla suçlamıştır. Bu nedenle Galileo, 1633'te Roma'da Papa XIV. Urbanus'un mahkemesinde yargılanmış, heliosantrik modeli savunma yasağı getirilmiş ve teorilerinden vazgeçmesi için baskı yapılmıştır.Bu zorlu sürecin ardından Galileo ev hapsine mahkum edilmiş ve sağlık durumu kötüleşmiştir. 8 Ocak 1642'de hayatını kaybetmiştir. Ölüm döşeğindeki "E pur si muove" ifadesi, yıllar sonra pek çok yerde ilham kaynağı olmuş ve bilim dışındaki eserlerde de kendine yer bulmuştur. Bu söz, Galileo'nun Dünya'nın Güneş etrafında döndüğüne olan inancından vazgeçmediğini ve teorisini savunmaktan vazgeçmediğini ifade etmek amacıyla söylediği bilinir. Aynı zamanda bu söz bilimsel düşünce özgürlüğünün ve sorgulamanın önemini vurgular.Galileo'nun ölümü bilimsel görüşlerinin kilise tarafından reddedilmesine ve baskılara rağmen inancını koruyan bir bilim insanının yaşamının sona erişini sembolize eder. Galileo'nun karşılaştığı zorluklar, sonraki nesiller için bilimsel özgürlük ve bağımsızlık mücadelesinin bir parçası olarak hatırlanmıştır.