Fahire Battalgazi Türkiye'nin ilk kadın zooloji profesörüdür. Fahire Battalgazi, 1902 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Babasının görevi için Şam'a gitmesi sebebiyle okula Şam'da Notre Dame de Sion Fransız Mektebi'nde başlamıştır. Daha sonra yurda dönmüşlerdir ve Bezmi Alem Lisesi'nden 1924'te mezun olmuştur. İstanbul Dârülfünûnu (Fen Fakültesi) Tabii İlimler bölümünden de 1926'da mezun olmuştur.

Mezuniyetinden sonra Tercan Kazası, İlk Mektep Başmuallimliği görevine getirilmiştir. Mektep başmualliğim görevinin devamında ise üniversiteye dönmüştür. 1927 Haziran'ında Fen Fakültesi Teşhir ve Fizyoloji asistanlığına başlamıştır. 1931 yılında ise Hayvanat (Zooloji) Enstitüsü laboratuvar şefi olmuştur. Türkçe kaynakların oldukça kısıtlı olduğu bu dönemde Türkçe laboratuvar klavuzu yazmış ve yayınlamıştır.

1931-1932 yıllarında yüksek öğrenim görmek için Paris Sorbonne Üniversitesi Zooloji ve Karşılaştırmalı Anatomi Enstitüsüne gitmiştir. Üniversite Reformu sonrası 1934'te zooloji doçenti olarak İstanbul Üniversitesinde görevini sürdürmeye devam etmiştir. Çalışmalarını sürdüren Fahire Battalgazi 1944 yılında profesör olmuştur. Erken bir yaşta, 1948 yılında ölmüştür.

Ezgi Çakır'ın Çizgileriyle, Bilim Kadınları'nın Fahire Battalgazi poster çalışması. Yazının altındaki bağlantıdan yüksek çözünürlüklü formatlarına ulaşabilirsiniz.


Soyadı kanunundan önce çalışmalarını Fahire Akif Hanım olarak yayınlamıştır. Soyadı kanunundan sonra Fahire Battalgazi ismini kullanmıştır. Adli tıp profesörü olan Ethem Akif Battalgazi'nin kızı olan Fahire Battalgazi'ın 4 kız kardeşi vardır. Kardeşleri de kendisi gibi öğrenimlerini tamamlamışlardır. Büyük ablası gazeteci olmuştur. Küçük kardeşlerinden biri ise ilk kadın hakimleriden biri olarak çalışmıştır.

Fahire Battalgazi ve çalışmaları

İlk dönemlerinde Crustacea çalışmıştır. Daha sonra Türkiye'deki tatlısu balıkları alanında önemli çalışmalar yürütmüştür. Pek çok yeni taksonu keşfetmiş ve adlandırmıştır. Bununla birlikte Türkiye biyocoğrafyasının ortaya çıkmasında emekleri büyüktür.

Bunun yanı sıra biyoloji laboratuvarı dersleri vermiş ve bu süreçte Türkçe Laboratuvar Klavuzu çıkarmıştır. Türkçe kaynağın kısıtlı olduğu bu dönem için çok önemli bir kaynak haline glemiştir.

Kaynak: http://bluepoint.gen.tr/Kosswig/fotograflar.html

Türkiye biyoloji çalışmaları için en nemli isimlerden olan Curt Kosswig Fahire Battalgazi için uzun bir not yazmış ve sonunda "Fahire Battalgazi ile aramızdan çok çalışkan, değerli bir ilim kadını, bize hiçbir zaman yardımlarını esirgemeyen iyi bir meslektaş ve iyi kalpli, müşfik bir insan ayrılmış oluyor. Onun ismi ilmi eserlerinde ve onu tanıyan herkesin kalbinde yaşamaya devam edecektir.” demiştir.

Kaynaklar

Bu yazı Bilim Kadınları projesinin Bilim Kadınları posterleri çalışması için hazırlanmıştır. Bilim Kadınları posterlerindeki QR kodla bu sayfaya eriştiniz.

Bilim Kadınları posterleri

Bilim Kadınları olarak birçok bilim kadının tarihin sayfalarından silindiğini biliyoruz. Amacımız şimdiye kadar bilim kadınlarının çalışmalarına görünürlük kazandırmak ve bu yok edilişe karşı durmak oldu. Bu bağlamda tarihimize damga vurmuş birkaç bilim kadınını Ezgi Çakırcı tarafından tasarlanan posterler ile ofis, sınıf ve okullarımıza getirmek istedik! Şimdilik 5 bilim kadını ile başlayan bu projeye yeni posterler eklemeye devam edeceğiz. Aşağıdaki yüksek çözünürlüklü pdf linklerini indirerek posterleri dilediğiniz boyutta bastırabilirsiniz.

Eğer öğretmenseniz, bu posterleri sınıfınız için istiyorsanız ve kişisel imkanlarınız kısıtlı ise bizimle iletişime geçin: https://forms.gle/fH4QDLXW7AH3dMsv5 Elimizden geldiği kadarı ile öğretmenlere basılmış poster göndermeye çalışacağız.