Yeni yapılan bir çalışma “Evren sandığımızdan daha yaşlı olabilir mi?” sorusunu gündeme getirdi. Astronomi ve astrofizik araştırmalarını kapsayan hakemli bilimsel dergi “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”de yayımlanan makale oldukça ilginç detaylar içeriyor.
Evren Büyük Patlama Sonrası Galaksiler Kadar Evrimleşmiş Olabilir
James Webb Uzay Teleskobu (JWST)’nun derin uzay gözlemlerinden faydalanan makalede “Çok erken evren galaksilerinin yapısının ve kütlelerinin yüksek kızıla kaymalarda, mevcut Büyük Patlama'dan sonra, var olan galaksiler kadar evrimleşmiş olabilir” ifadeleri yer alıyor.Genişleyen evrende yorgun ışık konseptini içeren hibrit modeller geliştirdiklerini söyleyen çalışma ekibi, “MelezLCDM modeli, süpernova tip 1a verilerine iyi uyuyor ancak JWST gözlemlerine uymuyor. Değiştirilmiş FLRW metriğinden başlayıp Einstein ve Friedmann denklemleriyle sonuçlanan kovarying kuplaj sabitlerine (CCC) sahip bir model ve bir CCC + TL hibrit modeli sunuyoruz” dedi.
Evren 13.8 Milyar Değil 26.7 Milyar Yaşında Olabilir Mi?
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fizik Bölümü’nden Doç. Dr. Selçuk Topal konuyla ilgili açıklayıcı paylaşımlar yaptı. Sosyal medya hesabından çalışmayı anlatan Doç. Dr. Topal, “Kozmoloji dünyasına bir bomba düştü! Evren sandığımızdan daha mı yaşlı? Evrenin yaşı 13.8 milyar yıl değil de 26.7 milyar yıl olabilir mi?” ifadelerini kullandı.Evrenin yaşı hakkında yeni bir çalışma yayınlandığını belirten Doç. Dr. Topal, “Çalışmaya göre evren sanılandan (13,8 milyar) neredeyse iki kat daha yaşlı olmalı (26,7 milyar). Ancak hemen heyecanlanmayın! Durum o kadar basit değil. Hatta kozmolojinin en karmaşık konusu” dedi.Çalışmada kullanılan James Webb Uzay Teleskobu (JWST)’nun gözlemlerinden bahseden Doç. Dr. Topal, “JWST'nin gözlediği galaksiler, evren yaklaşık 300 milyon yaşındayken ışık saçıyordu. Sorun ise o galaksilerin beklenenden daha fazla evrimleşmiş görünmesi” şeklinde paylaştı.https://twitter.com/astronomturk/status/1683029518385070080?s=46
Duyarlı Uzaklık Hesabı Şart
Evrenin derinliklerini incelerken duyarlı hesaplamalar yapmak gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Topal, “Öncelikle evrenin derinliklerindeki cisimleri incelemek istiyorsanız duyarlı bir uzaklık hesabı yapmanız gerektiğini hatırlatmam gerek. Nitekim evrenin daha derinlerine baktıkça uzaklığı belirlemek o kadar zorlaşıyor” diyor.Evrende uzaklıkların nasıl belirlendiği ile ilgili referans niteliğindeki iki podcastini dinlemeyi tavsiye eden Doç. Dr. Topal, “Bu gibi derin evren çalışmalarındaki hata barlarına etki eden şeylerden biri de uzaklık belirleme yöntemidir. İlgili çalışma artık geçerliliği pek de kalmayan ancak geçmişte uzun bir süre bilim camiasını meşgul eden teorilerle geçerliliği birçok testle kanıtlanmış ΛCDM evren modelini kullanarak tabiri caizse bir ‘çorba’ yapıp hibrit bir model ortaya çıkarıyor” ifadelerini kullandı.
Çalışmanın Modeli
Makale incelemesini detaylıca anlatan Doç. Dr. Topal, “Öncelikle yüzyılı aşkın bir süredir gelişmeye devam eden ve gözlemlerle neredeyse tamamen uyumlu olan ivmelenen, kara madde ve kara enerjinin hüküm sürdüğü bir evreni tanımlayan ΛCDM evren modeline karşı sadece bir çalışmadan bahsettiğimizi hatırlatalım. Makalenin yazarına göre evrenin ivmelenmesinden sorumlu kara enerjiyi temsil eden kozmolojik sabitin de gözden geçirilmesi gerek. Kozmolojik sabit yerine parçacıklar arasındaki etkileşimden sorumlu sabitlerin evrimini temsil eden başka bir sabit olması gerektiğinden bahsediyor” dedi.Makale yazarının önerdiği modelden bahseden Doç. Dr. Topal, “Yazar ΛCDM modeli ile dinamik bir kozmolojik sabitin birleşimi başka bir evren modeli öneriyor. Makale hata barı geniş bir sonuç aralığından ekstrem olanın da olası olduğunu iddia ediyor. Ne de olsa bir ölçümün hata barı içindeki her değer bir dereceye kadar ‘olası’ kabul ediliyor” diye anlattı.https://twitter.com/astronomTurk/status/1683029530800209920
Çalışma Gözlemsel Olarak Desteklenmeli
Çalışmanın desteklenmesi gerektiğini düşünen Doç. Dr. Topal, “Çalışma gözlemsel olarak desteklenmeli ve üzerinde daha fazla çalışılmalı. Ancak ilginç bir sonuca ulaştığı kesin. Belki de evren ivmelenmiyordur. Ancak ivmelenmenin olmaması olmasından daha az garip değil. İvmelenme yok diyorsanız onu da ilave kanıtlarla açıklamanız gerekir. Yazar sadece süpernova verilerini baz alarak bir sonuca varıyor. Evrenin bu derece yaşlı olabildiğini gösterir bir yıldız (Hayır! Methuselah evrenden daha yaşlı değil!) galaksi veya galaksi kümesi yok” şeklinde paylaştı.
Evrenin ivmelenerek genişlediğini gösteren kanıtların fazla olduğunu söyleyen Doç. Dr. Topal, “Sonuç olarak evrenin ivmelenerek genişlediğini gösteren kanıtlar öyle olmadığını iddia eden kanıtlardan daha fazla” dedi.Kaynak:
