Çamlık, Yeşil Vadi, Gülbahçe… Son zamanlarda artan site ve apartman isimlerimizin başlıcaları. Yaşam alanlarımıza verdiğimiz isimlerdeki dönüşümün bir değişimin ipuçlarını verdiği konusunda hemfikir olduğumuzu düşünüyorum. Bu dönüşümün doğaya karşı saygı ve sorumlulukla ters orantılı olarak artmasının ardındaki sebebi, Çamlık Sitesi adını verdiği site için birçok ağacın kesilmesine göz yumup o ismi uygun gören kişiye sormayı gerçekten çok isterdim.6 sene önce bugün… Yazmaya başlarken saate baktığımda dikkatimi çekti tarih ve yazımla bağdaştırdığım bir konuya değinmek istedim. İnsanların hayat hikayesini dinlediğiniz zaman "dönüm noktam", "benim için dönüm noktası" ifadelerini mutlaka duymuşsunuzdur. Belki siz o süreci çoktan yaşadınız belki de yakın zamanda yaşayacaksınız kim bilir…Dönelim 6 sene önce bugüne, hayatımın şekillenmesinde çok önemli rolü olduğunu düşündüğüm tercihimin sonucunda Samsun’a taşındığım gün. Karadeniz deyince elbette herkesin aklına muhteşem doğası geliyor. Karadeniz’e gelince de bu yargı fazlasıyla haklı çıkıyor. Hala oturmaya devam ettiğimiz evimizi kiraladığımız gün, balkondan 650 metre uzaklıktaki bir sonraki tramvay durağını net bir şekilde görürken, şuan 100 metre ötemizdeki tramvay durağını göremiyoruz çünkü adı bol oksijen içeren Yeşil Apart ve Pelit Plus Evleri görme alanımızı bir hayli kısıtladı. "Önüm arkam sağım solum sobe" diyen bir nesil iken maalesef "önüm arkam sağım solum bina" diyen bir nesle dönüştürüldük.
Minyatür ağaç sanatı ve minyatür ağaçlar…
Minyatür ağaç sanatının son zamanlarda bu kadar popüler olması, görmek istediğimiz ağaçların bir bir katledilmesinden dolayı olabilir mi dersiniz? Birçok evde tercih edilen, ofislerde orkidenin tahtını indiren; bonsailer… Saksı veya tabak olarak çevrilen bon ve ağaç olarak çevrilen sai kelimelerinin birleşmesiyle oluşan bonsai, dilimize saksıdaki ağaç şeklinde girmiştir.Birçok uğraş gibi bonsainin de kökeni Doğu Asya’ya dayanmaktadır diğer uğraşlardan farkı ise el becerisinin yanı sıra manevi boyutunun çok daha ağır basmasıdır. Çünkü bonsai; cennet ve yeryüzü, insan ve doğa arasındaki uyumu betimliyor, empati ve sabır ile ilişkilendiriliyor.Modern bonsai sanatı ise doğanın gerçekçi fakat minyatür bir tasvirini oluşturmaya dayanmaktadır. Bonsai; bitkileri ya da ağaçları özel saksılarda, çeşitli tekniklerle budayarak şekillendirme, bodurlaştırarak büyütme, yaşlı ve estetik bir görünüm kazandırma sanatıdır, dolayısıyla ortaya göz zevkimize hitap eden dekoratif canlı ürünler çıkmaktadır. Herhangi bir ağacın bonsai haline gelebilmesi tamamen bu konudaki bilgi ve deneyiminize ve tabii hayal gücünüze bağlıdır.
Peki bu sevimli minyatür ağaçların bakımı nasıl olmalı? Nelere dikkat edilmeli?
Bonsai SaksılarıBonsai sanatının en önemli iki unsurundan biri adı üstündeki saksıdır. Saksı genişliği ağaç uzunluğunun 2/3 'ü kadar, saksı derinliği ise bitki çapıyla aynı olmalıdır. Saksının şekli bitki ile uyumlu olmalıdır. Sağa sola fazla eğimli olmayan bitkiler için dikdörtgen saksılar, eğim hareketi fazla olan bitkiler için ise oval ya da yuvarlak saksılar ideal olacaktır.Bitki SeçimiÖnem arz eden diğer bir unsur ise bitki seçimidir. Bitki seçimini elbette zevkinize göre yapacaksınız bu seçimi yaparken unutmamanız gereken tek şey; bitki ve saksı uyumunun çok önemli olduğudur.SulamaBelirli bir periyotta değil, ihtiyaç duydukça sulanarak her bitkiye ona en uygun şekilde su verilmelidir.Bitkilerin su isteği türüne göre değişmektedir bu sebeple bitkinizin su ihtiyacını araştırıp ona göre sulama yapmanız daha iyi olacaktır. Toprağın en üst kısmının kurumaya başlaması sulama zamanının geldiğini göstermektedir.Sulama için musluk suyu yerine, kaynatılıp dinlendirilmiş oda sıcaklığındaki suyu kullanmanızbonsainizin sağlıklı büyümesi açısından önemlidir. Sulamayı bonsainizin direkt toprağına yapmak yerine avucunuza bir miktar su alarak tepesinden yapraklarını da ıslatarak yapmalısınız. Bunun için spreyli sulama şişeleri de kullanabilirsiniz. Bu şekilde suladıktan sonra yapraklarında kalan su damlalarını mutlaka kurutmalısınız.Bonsailer ne fazla sulanmalı ne de kuruyacak kadar susuz bırakılmalıdır. Fazla sulanan bitkinin kökleri çürüyerek kötü kokuyu beraberinde getirecektir susuz bırakılan bitki ise zamanla kuruyarak ölecektir. Saksının tabağında su biriktirmemeye özen gösterin, zira birikiyorsa muhtemelen fazla sulama yapıyorsunuz demektir.Işık ve Isıİç mekan bonsaileri genellikle tropikal bitkiler arasından seçildiği için ışığa ve ısıya daha fazla ihtiyaç duyar, bu sebeple bonsainizi mümkün olduğunca cam kenarına konumlandırmanız iyi olacaktır. Eğer bonsainiz tek bir taraftan ışık alıyorsa, belirli periyotlarla saksısını çevirerek eşit ışık almasını sağlamalısınız. 12 dereceden daha soğuk ortamlar bonsai için uygun değildir ayrıca doğrudan hava akımına, klimaya maruz kalmamalıdır.ToprakToprak bitkinizin pH isteği göz önüne alınarak hazırlanmalıdır. Toprak iyi karıştırılmalıdır, katmanlar olmamalıdır. Bonsaide gübreleme gereklidir ve üçlü (N,P,K,) gübre kullanılmalıdır.Budama 3 çeşit budama vardır ve bilinçli budama ideal bonsaiye sahip olmanız açısından oldukça önemlidir. Şekillendirme budaması: Bitki gençken bitkinin ana dalını belirlemek ve stil oluşturmak amacıyla bir kez yapılmalıdır.Bakım budaması: Şekillenen bitki üzerinde her yıl veya iki yılda bir yapılmalıdır. Bitkinin sürgün oluşturmasını ve yapraklarının küçülmesini sağlar.Uç Alma: Bitkiyi düzene sokmak için yeni çıkan sürgünlerde elle yapılan bir budama şeklidir. Bir elle, budanacak yerin hemen altından tutulur, diğer elle uç sürgün koparılır. Bu yöntemle bitkinin dallanması arttırılarak, dallarda yeni dalcıkların oluşması sağlanır. Bitkinin şeklini koruması için düzenli olarak uç alma yapılmalıdır.Not:Eğer sevdiğiniz birine bonsai hediye etmek istiyorsanız, doğum gününde alırım, "daha yıl dönümümüze 3 ay var" gibi bahaneleri bir kenara bırakın çünkü beklenmedik sürprizler her zaman daha fazla mutlu eder, siz sadece siparişi verin ve o kişinin mutluluğuna tanık olun.