EkoEvo (Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji) Derneği, Öğrenci Başarı Ödülleri'ni belirlediklerini duyurdu. Derneğin resmi İnternet sitesi ve sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımda, ödül alan araştırmacılar tebrik edildi.
EkoEvo Derneği yönetimi, küresel pandemi sürecinden ötürü bu yıl EEBTS (Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Sempozyumu) etkinliğinin yapılamadığını ancak geleneğin sürdürüldüğünü aktardı. EkoEvo Ödül Komitesi, yaptığı değerlendirmeler sonucunda ödülleri vereceği araştırmacıları belirledi ve dernek, ödül alan araştırmaları paylaştı;
- En İyi Yüksek Lisans Tezi Ödülü: Metin Silsüpür, Ondokuz Mayıs Üniversitesi. Silsüpür'ün tez başlığı, "Hibrit Bölge, Koruma ve Filocoğrafya Bağlamında Türkiye'deki İki Kirpi Türünün Evrimsel Genetiği: Batı, Doğu ile Karşılaşıyor" şeklinde.
- En İyi Uluslararası Yayın Ödülü: Halil Mert Solak, Bülent Ecevit Üniversitesi. Yayın başlığı, "Altitudinal Effects on Innate Immune Response of a Subterranean Rodent".
EkoEvo Derneği yöneticileri, ödül alan araştırmacılara teşekkürlerini iletti. Ayrıca dernek, ödüllendirilen araştırmacılar Metin Silsüpür ve Halil Mert Solak'ın araştırmalarının ayrıntılarının 10 Eylül Perşembe günü saat 18.00'de derneğin YouTube kanalında canlı olarak yayımlanacağını açıkladı.
Maden mühendisleri ve işçilerinin yardımı çalışmaya katkı sağladı
Ekibimiz, ödül alan araştırmacılara birkaç soru yöneltti. En İyi Uluslararası Yayın Ödülü'nü alan Halil Mert Solak'ın Elçin Ekşi'ye verdiği demeç;
Elçin Ekşi: "Yaptığınız çalışmayı kısaca bize anlatabilir misiniz?"
H. Mert Solak: "Çalışmamın özeti şu şekilde; Bağışıklık sistemine yapılacak enerji yatırımı risk ile doğru orantılıdır. Yükseklik ise parazit bolluğunu etkileyen doğal çevresel bir faktördür, yüksek rakımda zorlu çevre koşullarının parazit transmisyonunun azaltmasına bağlı olarak parazit bolluğunu düşürdüğü tahmin edilmektedir. Bu bilgiler ışığında, bu çalışmada Anadolu Körfaresi’nin yüksek ve alçak rakımdaki popülasyonları kullanılarak, yüksekliğin doğuştan gelen özgül olmayan bağışıklık sistemine olan etkileri test ettik."
Elçin Ekşi: "Tez sürecinde karşılaştığınız ilginç anlar oldu mu?"
H. Mert Solak: "Arazi çalışmasının ilk lokasyonu 3000 metre yükseklikte olan Medetsiztepe Niğde idi. Çalışma gereği canlıların yakalanıp doku ve kan örnekleri alınıp geri yuvalarına salınması gerekiyordu. Kan örneklerinin ise bir süre beklendikten sonra santrifüj edilmesi gerekiyordu. Yanımıza aldığımız mini santrifüjü arazi aracımız ile çalıştırmayı düşünüyorduk fakat aracın 12volt girişi arıza verdi. Bu sebeple 2-3 km ötede bulunan maden ocağına gidip oradaki işçilere derdimizi anlatıp elektriklerini kullanmaya ihtiyacımız olduğunu söylemiştik. Maden mühendisleri ve işçilerin meraklı gözleri önünde örnekleri santrifüj edip sonrasında buz gibi dağ havası eşliğinde çaylarını içip sıcak sohbet etmiştik."
"Nesli tehlike altındaki türlerin cansız bedenlerini görmek ilginç hissettirdi"
En İyi Yüksek Lisans Tezi Ödülü'nü alan Metin Silsüpür'ün cevapları ;
Elçin Ekşi: "Çalışmanızı kısaca bize anlatabilir misiniz?"
Metin Silsüpür: "Bu tez çalışması Türkiye’de parapatrik dağılım gösterdiği bilinen iki kirpi türünün arasında oluşması muhtemel olan hibrit bölgeyi 3 farklı genetik belirteç ile ortaya koymuştur. Hibirt bölgeler 'Evrimsel çalışmalar için doğal laboratuvarlardır' ve bu nedenle bu bölgelerden elde ettiğimiz örnekler ile atasal popülasyonların filogeni ve popülasyon genetiği yaklaşımları ile sınanması bize türün evrimsel geçişi ve demografisi hakkında da bilgi vermiştir. Bu gün elde ettiğimiz verilere bakıldığında Kuzey-Batı Anadolu’da E. roumanicus ve E. concolor arasında varolan sekonder hibrit bölge aynı ortak atadan gelip yıllar boyunca 'ayrı kalan fakat aynı kalmayan' iki kardeş türün yeniden buluşma alanı gibi görünmektedir."
Elçin Ekşi: "Tez sürecinde karşılaştığın ilginç anlar oldu mu? Arazide vb. yerlerde, durumlarda..."
Metin Silsüpür: "Tez kapsamında çalıştığımız 193 bireyin tamamı yollarda kazara öldürülmüş kirpi örnekleriydi ve hiçbir şekilde canlı hayvan kullanmadık. bunlara ek olarak çoğunlukla yaban hayatta gözlemleyebileceğimiz sansar, tilki, fare, çakal. gelincik, sincap ve nesli tehlike altında olan türlerin de yollarda cansız bedenini görmek bana kendimi hep ilginç hissettirmiştir. En ilginci ise doğal popülasyonların yaşam alanları üzerine yapılmış geniş otoyolların ve HES'lerin varlığını görmek!"
EkoEvo Öğrenci Başarı Ödülleri nedir?
Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği'nin 2017'den beri sürdürdüğü Öğrenci Başarı Ödülleri, Türkiye'de çalışmaları ile diğer araştırmacılara ilham veren araştırmacılara verilmektedir. Ödüller, her yıl yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin yaptığı seçkin araştırmaları tebrik niteliğindedir. EkoEvo Öğrenci Başarı Ödülleri her yıl Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Sempozyumu'ndan önce sahiplerine takdim edilmekteydi ancak bu yıl küresel salgın çerçevesinde alınan önlemler gereğince sempozyum gerçekleştirilemedi.
Öğrenci Başarı Ödülleri'ne başvurular, dernek yönetiminin sene başında ilan ettiği tarihler arasında yapılır. Kurallar gereğince bir kategoride ödül alan bir araştırmacı bir daha aynı kategoride ödül almak için bir daha başvuru yapamaz. Bunun dışında bir araştırmacı aynı dönemde tek bir kategoride ödül alabilir.
En İyi Yüksek Lisans Tez Ödülü ve En İyi Doktora Tez Ödülü, Türkiye’deki üniversitelerden herhangi birisinde ekoloji ve/veya evrimsel biyoloji alanında, başvuru son tarihinden önce iki senelik zaman aralığında bitirilmiş tezler arasından seçiliyor. En İyi Öğrenci Makalesi Ödülü ise ülkemizdeki üniversiteler bünyesinde kayıtlı bir öğrenci (lisans, yüksek lisans ya da doktora) tarafından ekoloji ve/veya evrimsel biyoloji alanında yürütülmüş ve ilk yazarı (ya da ortak ilk yazarı) öğrenci olacak şekilde uluslararası saygın bir bilimsel dergide basılmış makaleler arasından seçiliyor. EkoEvo'nun başvuru şartları kısmındaki açıklamasında makalelerin dergi tarafından kabul edildikleri tarihin (elektronik olarak ulaşılabilir olduğu), başvuru son tarihinden önceki iki senelik zaman aralığında olması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca yayının özgün araştırma olması beklenirken, derleme tarzı makalelerin değerlendirmeye alınmadığı belirtiliyor.
EkoEvo Derneği ve çalışmaları
Evrimsel biyologların ve ekologların yaklaşık olarak eşit sayıda bulunduğu Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği, 2015 yılının yaz aylarında Ankara'da kurulmuştur. Dernekleşme öncesinde topluluk uzun bir yolculuktan geçmiştir. İlk olarak 2008 yılında ekoloji ve evrimsel biyoloji alanlarında çalışan araştırmacılar bir araya gelerek bilimsel iş birliğini geliştirmek adına bir e-posta ağı kurarak yola çıktı. Ekoevo ismi verilen ağ sayesinde araştırmacılar daha çok kişiye ulaşmaya başladı. Topluluk, 2009'da İstanbul Teknik Üniversitesinde (İTÜ) ilk evrim ve ekoloji çalıştayını düzenledi. Ardından 2011'de Orta Doğu Teknik Üniversitesinde (ODTÜ), 2012'de İstanbul Üniversitesinde ve 2015'te ODTÜ Mersin Kampüsü'nde çalıştayların devamı geldi.
EkoEvo topluluğu daha dernekleşmeden sadece birkaç yıl içerisinde yüze yakın üyeye sahip oldu. Gittikçe büyüyen ve ülkemizdeki ekoloji ve evrimsel biyoloji alanlarında çalışmalar yapan araştırmacıları içine alan topluluk, 2015'te dernekleşme kararı aldı. Nihayetinde 2015 yazında Ekoloji ve Evrimsel Biyoloji Derneği kuruldu. Dernek üyelerinin yarısı Türkiye'de araştırmalarını yürütürken, yarısı yurtdışında çalışmaktadır.
Kaynaklar;