Volkanik patlamalar dinozorları öldürmeye yardımcı oldu mu? Hindistan'ın batısındaki Deccan Traps'ın sertleşmiş lav akışı dinozorların ölümünde rol oynamış olabilir. Dinozorları neyin öldürdüğünün cevabı birkaç yıl önce Meksika Körfezi'ndeki büyük bir meteor kraterinin keşfedilmesinden bu yana nispeten basit görünüyordu.66 milyon yıl önce, yaklaşık 8 km genişliğinde bir asteroit, saatte neredeyse 113.000 km hızla Dünya’ya çarptı. Bu çarpışmadan sonra jeolojik bir zaman içinde, ağır bir toz bulutu güneşin önünü kapattı ve besin zincirini etkileyerek, doğal afet zinciri ortaya çıkardı.Science'te yayınlanan bu makaleye göre, asteroit, o dönemler gezegenle uğraşan tek felaket değildi. Hindistan’ın karşısında bir lav seli oldu. 1 milyon yıl boyunca, bu püskürmelerden kaynaklanan sera gazlarının, küresel sıcaklıkları yükselttiği ve okyanusları zehirleyerek asteroid etkisinden önce tehlikeli bir duruma soktuğu düşünülüyor.Bununla birlikte, Deccan Traps (traps'ın anlamı basamaklar) olarak adlandırılan bu patlamaların zamanlaması belirsizliğini korudu. Princeton Üniversitesi’nden Gerta Keller gibi bilim adamları dinozorların çoğu da dahil olmak üzere, Dünya’daki tüm hayvan ve bitki türlerinin yüzde 60’ının silinmesinde ve biyoçeşitlilik seviyesinde dramatik olarak azalmada ne kadar rol oynadıklarını ciddi bir şekilde tartıştılar.Bu tartışma bugün bitmeyecek. Ancak Science'de yayınlanan iki çalışma, patlamalar için şu ana kadar kesin tarihler verdi: Deccan Traps'ın dinozorların ölümünde bir rol oynadığı konusunda kanıtlar sunmaktalar.
"Asteroit çarpmasından önce mi sonra mı?"
Asteroit çarpmasından önce Dünya’nın ikliminin değiştiğine dair kanıtlar var. Çarpmadan yaklaşık 400 bin yıl önce, gezegen yavaş yavaş 5 derece ısındı. Bazıları, Deccan Traps'ın bu ısınmadan sorumlu olabileceğini düşünerek, lavların yüzde 80'inin çarpmadan önce patladığını gösteriyordu.Ancak yeni çalışmalar bu eski görüşe aykırı sonuçlar ortaya attı. Birleşik Krallık'taki Liverpool Üniversitesi'nde bir jeokronolojist olan Courtney Sprain ve meslektaşları, Deccan Traps'dan gelen en kalın lav yataklarından bazılarının evi olan Hindistan’ın Batı Ghats’ına üç tur attılar. Soğutulmuş lavların oluşturduğu çeşitli bazaltik kayaları örneklediler. "Argon-argon buluşması" olarak adlandırdıkları teknik, bazaltın oluşumunu gösterir ve bu da patlamaların zamanlamasını doğrudan algılar.Püskürmelerin çarpışmadan 400 bin yıl önce başladığı ve daha sonra da yüksek vitese geçerek, asteroit saldırısından 600 bin yıl sonra toplam hacimlerinin yüzde 75'ini serbest bıraktığı düşünülüyor.İkinci çalışma patlamalar için farklı bir yöntem kullandı. Blair Schoene liderliğindeki bir ekip, bazalt katmanları arasında sıkışmış zirkon kristallerine baktı. Bu zirkonlar kullanılarak, püskürtülen katmanlar için zaman damgaları sağlayacak şekilde kesin bir şekilde tarihlenebilir.Deccan Traps'ın Sprain'in önerdiği gibi sürekli değil dört yoğun darbeyle patladığı anlaşıldı. Örneğin bir patlama, asteroit saldırısından hemen önce gerçekleşti.Schoene, iki çalışma farklı olmasına rağmen, Deccan patlamalarının genel zamanlaması konusunda büyük ölçüde hemfikir olduklarını söylüyor.Kaynak; https://www.sciencemag.org/news/2019/02/did-volcanic-eruptions-help-kill-dinosaurs?utm_campaign=news_daily_2019-02-22&et_rid=531232040&et_cid=2682055
