Denisova Mağarası dışındaki ilk Denisovan fosili, Tibet'te keşfedildi. Tibet Platosu'ndan bulunan çene kemiğinde, Orta Buzulçağı'na ait bir Denisovanlı tespit edildi. Şimdiye kadar, eski insan türünün fosilleri yalnızca Sibirya'daki Denisova mağarasında bulunmuştu.1980'de Tibet'teki bir Budist rahip dua etmek için kutsal sayılan bir mağaraya girdi ve yerde, iki diş ile birlikte bir insan çene kemiğinin yarısını buldu. Ardından fosil, Lanzhou Üniversitesi'ne teslim edildi. Bilim insanları fosilin, 160 bin yıl önce yaşamış olan bir Denisovana ait olduğunu bildirdi. Fosil, Sibirya'daki Denisova Mağarası dışında bulunan bu türün ilk kanıtıdır ve modern insanların bu akrabalarının bir zamanlar Orta ve Doğu Asya'nın çoğunda yaşadığı teorisini vurgulamaktadır.
Toronto Üniversitesi paleoantropologlarından Bence Viola, çalışma hakkında, “Çok heyecanlıyım. Denisova'dan başka bir yerde olan bir Denisovan var. Denisovanları 10 yıldır tanıyorduk ve başka hiçbir yerde bulamamıştık.” dedi.Video, çene kemiğinin sanal yapılandırılmasını aktarır; https://www.youtube.com/watch?time_continue=2&v=XJluHvCKyZE
Denisovanların yaşam alanlarına ışık tutacak bir keşif
1970'lerde Rus araştırmacılar Sibirya'daki Denisova Mağarasını kazmaya başladı. Yıllar boyunca, çok sayıda kemik buldular. Kemikler, birkaç insandan veya soyu tükenmiş bir akrabamızdan gelmiş gibi görünüyordu.Arkeologlar, kemiklerin bir kısmını, fosillerden DNA tespiti konusunda uzman araştırmacılara sahip olan Almanya, Leipzig'deki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'ne gönderdi.Kemiklerin bazıları Neandertal DNA'sını ortaya koyuyordu. Ancak 2010 yılında, Max Planck araştırmacıları bir parmak kemiğinin farklı genlere ışık tuttuğunu belirledi. Son on yılda, bilim insanları bir kafatası parçası da dahil olmak üzere daha fazla Denisovan dişleri ve kemik parçaları keşfetti. Denisovanların, mağarada, 287 bin yıldan 50 bin yıl öncesine kadar yaşadığı görülmüştür.DNA'larına bakıldığında, Denisovanlar, 400 bin yıl önce Neandertallerle ortak bir ata paylaştı. Neandertallerle ve kendi türümüzle iç içe geçmişlerdi. Bugün Doğu Asya, Avustralya, Pasifik adaları ve Amerika'daki insanların hepsinde Denisovan DNA'sı var. Denisovan DNA'sının canlı insanlarda yayılması, Doğu ve Güneydoğu Asya'da yaşadıklarını şiddetle gösterdi. Belki de sadece orada değillerdir; Bu ayın başlarında, bir araştırma ekibi Denisovan nüfusunun Papua Yeni Gine'ye ulaştığını ve modern insanlarla iç içe olduğunu savundu.
İlk kez Denisova mağarası dışında bir Denisovan fosili bulundu
Ancak hiçbir araştırmacı, Sibirya'daki Denisova Mağarasının dışında bir Denisovan fosili bulamamıştı. 2010 yılında, Çin'in Lanzhou Üniversitesi'nden arkeolog Dongju Zhang, çalıştığı kurumda tutulmakta olan Tibet'te bulunan çeneyi incelemeye başladı. Sonunda, çenenin keşfedildiği Tibet'teki mağarayı buldu. Yakındaki bir tapınaktaki keşişler ise, mağarayı ziyaretlerinde düzenli olarak insan kalıntıları bulduklarını söyledi.Ekip, mağarada küçük bir kazı yaptıklarında eski tip araçlar buldu. Çenenin fotoğraflarını, Max Planck Enstitüsü'ndeki paleoantropolog Jean-Jacques Hublin'e e-posta ile gönderdiler ve onlar da Çin'e araştırma yapmaya gitti.Ulusal Tayvan Üniversitesi'nden Chuan-Chou Shen ve Tsai-Luen Yu, kaç yaşında olduğunu çözme görevini üstlendi. Çenede hala kaya parçaları sıkışmış ve bunlar uranyum taşımaktaydı. Uranyum’un toryumdaki çürümesini ölçerek, Dr. Shen ve Dr. Yu kemiğin yaşını tahmin edebildi.Çenenin, radyoizotop tarihlemesi nihayetinde yaklaşık olarak 160 bin yıl önceye ait olduğu saptandı. DNA gerçek kimliğini ortaya çıkarabilirdi. Ancak Pekin'deki Omurgalı Paleontoloji ve Paleoantropoloji Enstitüsü'nün genetikçisi Qiaomei Fu, hiçbir genetik materyalin hayatta kalmadığını buldu.Neyse ki fosillerde başka biyolojik moleküller bulunabilir. Max Planck'ten moleküler antropolog Frido Welker, çene kemiğinin dişlerinde eski proteinleri keşfetti.
Tibetliler ve Denisovanlar arasındaki genetik bağ
Yüksek irtifada yaşayan Denisovanların keşfi başka bir sebepten dolayı merak uyandırıcı; Günümüzde Tibetliler Denisovanlarla özel bir genetik bağlantı paylaşıyor. Çoğu insan yüksek irtifaya girdiğinde, kırmızı kan hücrelerinde ekstra hemoglobin yaparak düşük oksijen seviyesine tepki verir. Brown Üniversitesi'ndeki popülasyon genetik uzmanı Emilia Huerta-Sanchez, “Bu kötü, çünkü kanınızı kalınlaştırıyor” diyor. Fakat çoğu Tibetli, EPAS1 olarak adlandırdıkları bir genin olağandışı versiyonları sayesinde ekstra hemoglobin yapmıyor. 2014 yılında, Dr. Huerta-Sanchez ve meslektaşları bu olağandışı genin Denisovanlardan geldiğini keşfetti.Araştırma, Homo sapiens‘in bu tür yükseklikleri çıkabilen ilk insanlar olmadığını da gösteriyor. Çünkü Tibet Platosu, 4 bin 500 metre yüksekliktedir ve önceki araştırmalarda bulunan Denisovan fosilleri, 700 metre civarı yükseklikteydi.Kaynaklar; NatureNY Times
