25 Ekim 2022’de ABD’de 5,1 büyüklüğünde olan depremde bölgede birçok kişinin cep telefonuna deprem başlamadan önce uyarı verilmişti. Yani cep telefonları ABD’de birçok depremin tespit edilmesinde yardımcı oldu. Peki cep telelfonları depremi bildrebilir mi? Söz konusu çalışma sürdürülebilir olabilir mi? İşte detaylar...Google, deprem başlamadan birkaç saniye önce cep telefonlarına bildirim gönderebilmek adına bazı akademisyenlerle birlikte çalışıyor. Birkaç saniye önce bildirim gelmesi çok işe yarayacak gibi görünmese de bu sistem kullanıcıların bir masa altına saklanmasına yardımcı olacaktır.ShakeAlert adı verilen sistem için iki kaynaktan gelen veriler kullanılıyor. Söz konusu sistem USGS ve California Teknoloji Enstitüsü ve California Berkeley Üniversitesi’nin oluşturduğu sismometrelerden oluşan ağı merkez alıyor. Fakat Google bununla yetinmek istemiyor ve akıllı telefonların tümünde kullanılacak dünyanın en büyük deprem ağını oluşturup işletim sistemlerinde hayata geçirme hedefiyle çalışıyor. Fakat bu tür mobil sensörler çok fazla hassas olduğundan sismometre gibi çalıştığından telefon hareketlerinden etkilenip yanlış alarmlar verebiliyor.Ancak Google, bu duruma izin vermemek için bir depremin P dalgalarının titreşimi aldığı takdirde cep telefonlarına uyarı gönderen Android Deprem Uyarı Sistemine bildirim gönderilmesi için bir yazılım oluşturdu.
Yoksul Ülkelerde de Kullanılabilecek
Geliştirilen sistem bununla sınırlı kalmayarak binlerce telefona giden sinyallerin sonucunda depremin gerçekleşip gerçekleşmediğini ve nerede olduğunu tespit edebilecek. Bu sistemin Dünya’nın en fakir ülkelerinde dahi hayata geçirilebileceği öne sürülüyor. Google mühendisleri 2022’nin Ekim ayında San Francisco’da telefonların deprem algılama sinyallerini aldığına şahit oldu. Sistemin son aktivitesi ise 4 Nisan 2023’te California’da 4.5 büyüklüğünde bir depremde gerçekleşti. Söz konusu deprem ShakeAlert sistemiyle tespit edildi ve bölgedeki cep telefonlarına bildirim yolladı.Dünya genelinde kullanılan 16 milyar cep telefonunun üç milyarı aşkını Android tabanlı. ShakeAlert sistemi ise şu anda sık sık depremlerin görüldüğü 90’dan fazla ülkede kullanımda. Ancak birkaç saniye önce depremden haberdar olmak yetmiyor. Her ne kadar kullanıcıların bir kısmı “çök, kapan, tutun” yöntemini uygulama fırsatı bulabilse de kullanıcıların bir kesimi için bu süre yetersiz kalıyor. Sistemin geliştirilmesi için araştırmacılar çalışmalarına devam ediyor olsa da depremleri önceden tahmin etmek bilim dünyası için zor bir süreç.BBC