Biyoçeşitlilik nedir? Dünya biyoçeşitllik gününde biyoçeşitliliğin ne olduğu biyoçeşitliliğin neden insanlar için önemli olduğunu irdeleyelim. Dünyada milyonlarca canlı çeşidiyle birlikte yaşıyoruz. Görmediğimiz okyanuslardaki alglerin fotosentezle ürettiği oksijeni soluyor, arıların döllediği çiçeklerin meyvesini yiyoruz. Tüm canlılar olarak bir döngü içerisinde yaşıyoruz. Bu döngüdeki çeşitliliğin yok oluşa doğru sürüklendiğini biliyoruz. Biyoçeşitlilik gününde bunun önemi ve nasıl koruyabileceğimize dair etkinlikler yapılıyor ve insanların dikkati bu konuya çekiliyor.
Biyoçeşitlilik nedir?
Biyoçeşitlilik nedir sorusunun en temel cevabı genel olarak biyolojik çeşitlilik ele alınan biyolojik seviyedeki çeşitliliği gösterir. Türlerin incelendiği seviyede biyolojik tür çeşitli, genlerin incelendiği seviyede gen çeşitliliği, habitatların incelendiği seviyede ise habitat çeşitliliği olarak karşımıza çıkar. Biyoçeşitlilik kelimesi başka bir şey belirtilmediğinde genel olarak biyolojik tür çeşitliliğini ifade eder.Günümüz biyoçeşitliliği, 4 milyar yıllık evrimin bir sonucudur. Canlılık, derin denizlerden, kutuplara kadar pek çok farklı habitata yayılmıştır. Tarihte bilinen 5 büyük yok oluş ve daha pek çok küçük yok oluş olayları gerçekleşmiştir. Dünya’da yaşamış canlı türlerinin %99’u bugüne kadar yok olmuştur.
Biyoçeşitliliğin yok oluşu
Günümüzde ise türlerin yok oluş hızı 5 büyük yok oluştaki hıza yaklaşmıştır. Türler, biyoçeşitliliğin en çok kullanılan birimidir. Bu yüzden tür sayısı belki de en yaygın biyoçeşitlilik ölçütüdür. Ancak henüz tanımlanmamış bir çok tür mevcuttur. Bunun yanı sıra tür seviyesi altındaki çeşitlilik (tür içi çeşitlilik, mikro-çeşitlilik) de ekolojik sistemler için çok önemlidir.Biyoçeşitlilik insan yaşamı için bir ön gerekliliktir. Yani olmadan insan da yaşayamaz. Bununla birlikte, biyoçeşitliliğin iklimi düzenlemek, toprak verimliliği, su döngüsü, gibi ekosistem servisleri üzerinde de çok büyük etkisi vardır.
Biyoçeşitlilik çeşitleri
Türler arası (türlerin çeşitliliği), tür içi (genetik çeşitlilik) ve ekosistemlerdeki çeşitliliği içeren; kara, deniz ve diğer sucul ekosistemler ve parçası oldukları ekolojik kompleksler de dahil olmak üzere tüm kaynaklardan gelen canlı organizmalar arasındaki çeşitlilik.Biyo çeşitliliği ölçmek için kullanılabilecek çeşitli seviyeler:
- genetik çeşitlilik
- birey çeşitliliği
- populasyon çeşitliliği
- ekosistem çeşitliliği
Tür seviyesi altında biyoçeşitlilik örneği:
- Brassica oleracea var. gemmifera - Brüksel lahanası
- B. oleracea var italica - brokoli
- B. oleracea var botrytis -karnabahar
- B. oleracea var sabellica -kale
Kommunite seviyesinde küçükten büyüğe doğru biyoçeşitlilik, bir ormanda;
- mikrobiyal çeşitlilik
- liken ve yosun tabakasında çeşitlilik
- otlarda ve çalılarda çeşitlilik
- ağaçlarda çeşitlilik
Habitat ve biyom seviyesinde biyoçeşitlilik:
- tarım arazisi
- çöl
- yaprak döken orman
- yağmur ormanı
Kaynaklar: biodiversity-day