ALS hastalığı (amyotrofik lateral skleroz), istemli kas hareketlerini kontrol eden sinir hücrelerinin hasar görmesi sonucunda baş gösteren nörolojik bir rahatsızlıktır. ALS hastaları, çiğneme, yutkunma, yürüme, konuşma gibi hareketleri zamanla yapamayacak duruma gelebilir. Şimdi yeni bir çalışma ALS için küçük bir umut ışığı yaktı. Çalışmaya göre, gut mikropları ALS'nin seyrini etkileyebilir.Weizmann Bilim Enstitüsü'ndeki araştırmacılar, bağırsak mikrobiyomunun (bağırsak mikropları), ALS'nin seyrini etkileyebileceğini gösterdi. Nature’da yayınlanan çalışmada, fareler belirli bağırsak mikropları veya bu mikropların salgıladığı suşları aldıktan sonra farelerdeki ALS benzeri hastalığın ilerlemesi yavaşladı.

Mikrobiyomun insan sağlığına etkisi

İmmünoloji bölümünden Prof. Eran Elinav, "Uzun süredir devam etmekte olan bilimsel ve tıbbi hedefimiz, mikrobiyomun insan sağlığı ve hastalığına olan etkisini açıklamaktı." dedi. Eran Elinav, çalışmayı Bilgisayar Bilimleri ve Uygulamalı Matematik Bölümü'nden Prof. Eran Segal ile yaptı. Segal ise çalışmaya ilişkin, "Mikrobiyomun beyin fonksiyonlarını ve hastalıkları etkilediğine dair kanıtlar göz önüne alındığında, ALS'deki potansiyel rolünü incelemek istedik." şeklinde konuştu. Çalışma ayrıca, Elinav Lab'da doktora sonrası araştırmacılar Dr. Eran Blacher, Stavros Bashiardes ve Dr. Hagit Shapiro'nun katkılarıyla yapıldı.Bilim insanları, deneylerde transgenik farelerdeki ALS benzeri bir hastalığın semptomlarına (belirtilerine), farelerin mikrobiyomlarının önemli bir kısmını silmek için geniş spektrumlu antibiyotik verildiğini gösterdi. Ek olarak araştırmacılar, bu ALS'ye eğilimli farelerin mikropsuz koşullarda yetiştirilmesinin aşırı derecede zor olduğunu buldu. Çünkü bu fareler steril ortamda hayatta kalmakta zorlanıyordu.

Nikotinamid molekül neden önemli?

Bulgular, mikrobiyomdaki değişiklikler ile ALS'ye genetik olarak yatkın farelerde hastalık ilerlemesi arasındaki potansiyel bir bağlantıya işaret ediyor. Daha sonra, gelişmiş hesaplama yöntemlerini kullanan araştırmacılar, ALS'ye eğilimli farelerdeki mikrobiyomun kompozisyonunu ve işlevini normal farelerle karşılaştırarak tanımladı. Hastalık ilerledikçe ALS'ye eğilimli farelerde değiştirilmiş 11 mikrobiyal tür tanımlandı.Bilim insanları, bu mikrobiyal suşları izole edip bunları tek tek ALS'ye eğilimli farelere antibiyotik tedavisinin ardından verdiklerinde (probiyotik benzeri takviyeler halinde), bu suşların bazılarının ALS benzeri hastalık üzerinde belirgin bir olumsuz etkisi oldu. Ancak bir tür Akkermansia muciniphila (bakteri), farelerde, hastalığın ilerlemesini önemli ölçüde yavaşlattı ve farelerin yaşam sürelerini uzattı.Akkermansia'nın etkisini gösterdiği mekanizmayı ortaya çıkarmak için, bilim insanları bağırsak mikropları tarafından salgılanan binlerce küçük molekülü inceledi. Nikotinamid (NAM) adı verilen bir molekül göze çarptı. ALS'ye eğilimli farelerin kan ve beyin omurilik sıvısındaki seviyeleri, antibiyotik tedavisinin ardından azaldı ve bu molekülü salgılayabilen Akkermansia ile takviye edildikten sonra ise arttı.Bilim insanları, NAM'nin gerçekten de ALS'nin seyrini engelleyebilecek mikrobiyom salgılayan bir molekül olduğunu doğrulamak için, ALS'ye eğilimli fareleri NAM ile aşıladı. Bu farelerin klinik durumu önemli ölçüde düzeldi. Çalışmalar, NAM'ın motor nöronlarının işleyişini geliştirdiğini ileri sürüyor.Kaynaklar;NatureScience Daily