Aya sert iniş konusu son günlerde sosyal medya gündeminde yer tutuyor. Ünlü piyanist Fazıl Say’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı bir paylaşım bu konuyu gündeme taşıdı. Selçuk Bayraktar’ın konuşması hakkında yorumda bulunan Fazıl Say, “Bayraktar’ın konuşmasını ben dün dinledim. Hayli iddialı uzay konusunda. “Aya sert iniş yapacağız” diyor. Sonra tekrar etti; “SERT İNİŞ!” dedi. Ama ben söyleyeyim, bu ahaliyi sadece bu kadarı kesmez. Dahası lazım, “Mars’a tekme tokat iniş” falan demeli” şeklinde tweet paylaştı.https://twitter.com/fazilsaymusic/status/1656709614195408896

Aya Sert İniş Söylemi Kimi Zaman Takdir Edilirken Kimi Zaman Da Eleştirildi

https://twitter.com/Selcuk/status/1656789086156341248Bunun üzerine Bayraktar şu şekilde cevap verdi, “Sayın Say, “Aya sert iniş” projesini ben değil, Türkiye’nin en iyi roket bilimcilerinden Doç. Arif Karabeyoğlu anlattı. Hayatını teknolojiye adamış bir mühendis olarak ben de elbette bu hedefe sonuna kadar destek olurum. Size tavsiyem, bilim insanlarına saygı duymanız. İdrak edemediğiniz bilimsel konularda dayanaksız atıp tutmak yerine öğrenmeye çalışmanız. Zira bilim de sanat gibidir, partizan tutumunuzu kaldırmaz”.Peki, Aya sert iniş nedir? Milli Uzay Programı kapsamında pek çok proje içerisinde yer alan “Ay Programı” büyük yankı uyandırmıştı. Milli Uzay Programının tanıtım programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “İnşallah Ay'a gidiyoruz. İlk aşamada 2023 yılı sonunda yakın Dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrid roketimizle Ay'a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz” demişti.

“Uzay Aracının Kasıtlı Olarak Ay'a Çarpması Anlamına Gelir”

Aya sert iniş ve yumuşak iniş (Hard Landing- Soft Landing) bilimsel birer terim olarak bilinir. Wikipedia’da “Ay’a İniş” başlıklı yazıda, “1959'da Luna 1'in başarısız Ay'a iniş girişiminin ardından, Sovyetler Birliği ilk sert Ay inişini gerçekleştirdi - "sert (hard)", uzay aracının kasıtlı olarak Ay'a çarpması anlamına gelir” ifadeleri yer alıyor. Aynı yazıda daha sonra yapılan “yumuşak iniş” girişimlerine de değiniliyor.

Uzay Aracı Düşmeden Önce İnişi Yavaşlatmak İçin Frenleme Roketinde Patlama Yapmak

Air & Space/Smithsonian Dergisi’nde yayınlanan “Hard Landings (Sert İnişler)” başlıklı makalesinde iniş konseptleri detaylıca şöyle açıklanıyor; “Fizik açısından, herhangi bir iniş konseptini tarif etmek basittir: Hedefine ulaştığı anda, fırlatma roketinin işini geri almalı, fırlatmanın kinetik enerjisini ve varış yerinin ona verdiği yerçekimini iptal etmelidir. Ancak Ranger proje yöneticisi James Burke ve ekibi, bu görevi yerine getirmenin hiç de basit olmadığını gördü. Ranger ayın yakınına vardığında, saatte 4.500 mil hızla gidiyor olacaktı. İdeal olarak iniş aracı, saatte yalnızca birkaç mil hızla aya yerleşirdi. Ancak bu sözde "yumuşak iniş", mevcut teknolojinin erişiminin ötesindeydi. Ranger'ın yapabileceği en iyi şey, iniş aracı yüzeye düşmeden önce inişini yavaşlatmak için katı yakıtlı bir frenleme roketinden bir patlama yapmak, yani "sert bir iniş" yapmaktı”

Sert İniş Ve Yumuşak İniş Arasındaki Fark Nedir?

Roket bilim açısından bakıldığında Aya sert iniş, uzay aracına tahribat verme pahasına yüzeye hızlıca inmek anlamına geliyor. Yumuşak iniş ise, “sert inişin aksine, araçta veya yükünde önemli hasar veya tahribatla sonuçlanmayan herhangi bir uçak, roket veya uzay aracı ile yapılan iniş türü” olarak tanımlanıyor.Kaynak: