Avrupalılar Konyalı mı ? Bu cümleyi iki gündür yerel medyanın haber başlıklarında sıkça görüyoruz. Peki neye dayanarak bunu ileri sürüyorlar? Gerçekten de Avrupalılar ve Konyalılar arasında bir bağ mı var? Hayır!
Avrupalılar Konyalı mı sorusunun kaynağı nedir?
Medyanın referans aldığı çalışma, ODTÜ'den Doç. Dr. Mehmet Somel'in de katkıda bulunduğu Çatalhöyük araştırması. Haberlerde, "Çatalhöyük sakinlerinin diğer Orta Anadolu Neolitik bireyleriyle genetik yakınlıkları bu grubun, Marmara bölgesinden gelen Neolitik, Yakın Doğu Orta Neolitik ve Kalkolitik popülasyonlarıyla yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar Neolitik’in yayılışıyla ilgili genel kabul görmüş göç yönünü desteklemektedir” şeklinde ifadeler bulunuyordu.
Çalışmadan çıkan asıl sonuçlar ise şu şekilde söylenebilir;ODTÜ’de öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Somel ve ekibinin de içinde bulunduğu Çatalhöyük çalışması, MDPI’de yayımlandı. Araştırmacılar, Çatalhöyük’te bulunan çatıdan girişli evlerden çıkan insan iskeletleri üzerinde mitokondriyal genom çalışması yaptı.Çatalhöyük’te bulunan yerleşim yerindeki evlerin girişleri çatıdandı ve üst üste idi. Çalışmayı yapan ekip, başlangıçta evlerden çıkan insan iskeletleri için, aynı binaya gömülen bireylerin biyolojik ilişkili olduğunu varsaydı. Daha sonraki çalışmalarda ise durumun böyle olmadığı anlaşıldı. Çünkü akrabalık bağı bulunmasına karşın bazı bireyler, daha uzaktaki binalarda gömülüydü. Bölgede bulunan mezarların, akrabalık düzeninde olmadığı şeklinde yorumlandı.Araştırmacılar, biyolojik mesafeler ile bina içindeki mezarların mekansal dağılımı arasında belirgin bir korelasyon bulunmadığını, aynı binada gömülü bulunan bireylerin mitokondriyal genomlarının farklı olduğunu saptadı. Yani anneleri aynı olan insanların, aynı evde gömülmediği belirlendi. (Kuzey Amerika’da Pueblo toplulukları genellikle bu tür akraba olmayan grupların nasıl örgütlendiğinin en uygun etnografik referansı olarak kullanılır.)Her ne kadar sadece mitokondriyal genomlar elde edilse de, mevcut morfolojik ve mekansal verilerle karşılaştırıldığında, sonuçlar Çatalhöyük binalarında bulunan mezarların ya büyük patrilokal ya da iyi ilişkilere sahip olan gruplara ait olduğu fikrini desteklemektedir.
Anadolu’nun tarıma Levant’ten gelen göçlerle geçmediği yönündeki fikir kuvvetlendi
Ayrıca araştırma sonucunda çıkan veriler, Marmara Bölgesi’ndeki tarıma geçişin, Orta Anadolu’da doğan bir genişleme sonucu ortaya çıktığı fikrini desteklemekte.
Genel olarak, Orta Anadolu’da tarım ve yerleşik hayatın, Levant ve kuzey Mezopotamya’daki Neolitik çekirdek bölgesinden açıkça ayırt edildiği düşünülüyor. Veriler, Orta Anadolu Neolitiklerinin, Yakın ve Orta Doğu Neolitik popülasyonlarının genomik çeşitliliğine girerken, her zaman Bereketli Hilal’deki gruplardan ayrı olduğunu göstermektedir. Bu, Orta Anadolu’daki Neolitik yaşam tarzını benimseme konusunda yerel nüfusun büyük bir katılımı olduğu fikrini destekliyor. Orta Anadolu’da tarıma, Levant’ten bağımsız olarak geçtiği düşünülüyor.
İç Anadolu’nun bu potansiyel genetik benzersizliği, yakın bir zamanda üzerinde çalışılan Boncuklu Höyük’teki tüm genom verileri tarafından da desteklendi. Çatalhöyük’te yaşayan bireylerin Barcın Höyük (İznik çevresinde) ve Boncuklu Höyük (Konya) ile genetik benzerliklerinin olduğu anlaşıldı.
Bilimma olarak bu çalışmayı daha önce yazmıştık. Ayrıntılar için aşağıdaki bağlantıdan habere ulaşabilirsiniz.https://bilimma.com/haberler/catalhoyuk-sakinleri-icin-biyolojik-etmenden-daha-onemlisi-sosyal-etmen/